پاسخ: اولاً، در خصوص تضعیفات شیعی باید گفت که اکثراً اجتهادی و مبتنی بر غلو و متأثر از دیدگاه‌های کلامی و نقد محتوایی است که گاهی خود تضعیف‌کنندگان پی به اشتباه خود برده و تغییر موضع داده‌اند.۱
به همین جهت در موارد متعدد، نه تنها معصوم علیه السلام در برابر این تضعیفات موضع‌گیری نموده است، ۲ برخی از خود رجالیین نیز مانند نجاشی ۳ و ابن غضائری ۴ که یکی دقیق‌ترین و دیگری سخت‌گیرترین دانشمند رجالی شیعه است، با نقد محتوایی با برخی از این تضعیفات مخالفت کرده‌اند ۵ حتی در مورد علی بن احمد ابوالقاسم کوفی، دو رجالیِ هم‌عصر و دو شاگرد مکتب بغداد، یعنی نجاشی و شیخ طوسی رحمة الله علیهما _ اگر چه در فساد مذهبش در آخر عمر متفق‌اند، اما در خصوص کتاب‌هایش _ دو قضاوت جداگانه دارند؛ یکی معتقد است: «صنف کتبا کثیرة اکثرها علی الفساد» ۶ و دیگری معتقد است: «صنف کتبا کثیرة سدیدة». ۷
بنابراین در خصوص این تضعیفاتِ اجتهادی، به نظر می‌رسد که حق با اندیشمندانی باشد که معتقدند: «اجتهاد هیچ‌کس بر دیگری حجت نیست» و این که: «هیچ الزامی نیست که اگر شخصی دیگری را تضعیف کرد، درست رفته باشد». ۸
ثانیاً، با توجه به چند قرینه، وثوق و اطمینان عرفی به صدور روایتِ مذکور، از معصوم علیه السلام تقویت می‌شود؛ از جمله:
1. دقت، نکته‌سنجی و سخت‌گیریِ شیخ صدوق( پرورش‌یافته مکتب قمیّون) در پذیرش روایت. حتی بنا بر آن‌چه در مقدمه المحاسن (به نقل «ابن‌ادریس» در مستطرفات السرائر)۹ نقل شده، احمد بن محمد بن خالد نیز _ به رغم اتهام به تساهل در گزینش
1.: محمد بن اورمة أبو جعفر القمى ذکره القمیون و غمزوا علیه و رموه بالغلو، حتى دس علیه من یفتک به فوجدوه یصلى من أول اللیل إلى آخره فتوقفوا عنه. رجال النجاشی، ش۸۹۱
2.ر.ک: اختیار معرفة الرجال، ج۲، ص۸۲۰، ش۱۰۲۱
3.ر.ک: رجال النجاشی، ش۸۶ «عبدالله سعدی» و ش۶۱۷ «ابوطالب انباری» و ش۶۶۹«علی بن محمد قاسانی» و ش۸۹۱ «محمدبن اورمه»
4.ر.ک:رجال ابن غضایری، ش۱۳۳ «محمد بن اورمه» و ش۱۲ «احمدبن حسین بن سعید اهوازی»
5.برای آگاهی بیشتر؛ ر.ک: اختیار معرفة الرجال، ج۲، ش۹۴۸ و ش۹۵۳ و ش۹۵۴ «یونس بن عبدالرحمان»
6.رجال النجاشی، ش۶۹۱
7.الفهرست للطوسی، ش۳۹۰
8.ر.ک: نیم‌سال‌نامه پژوهشی – اطلاع‌رسانی حدیث‌اندیشه [شماره ۱۰-۱۱]، مقاله: گفتگو با استاد سید علی رضا حسینی (اعتبار سنجی احادیث شیعه: مبانی و زیر ساخت ها)، ص۴۱و۴۲.
9.. «مستطرفات السرائر» ص۶۴۰ و ۶۴۱.
