ابن زید از تابعان نیز همین معنا را برای این تعبیر به کار برده و برای دلالت ذکر بر قرآن به آیه«إنّا نحن نزَّلنا الذکر....»۱ تمسک جسته است.۲
در میان مفسران سنی، آلوسی (م1270ق) بر خلاف دیدگاه اهل سنت به این قول گرایش دارد و مینویسد:
هم اهل القرآن ...؛ آنان اهل قرآناند که به اخلاق قرآن آراسته و به امر و نهی قرآن گوش سپرده و بر اسرار و غیوب نهفته در آیات آگاهاند و آنان اندکاند. بنا بر این، مراد از «ذکر» قرآن است؛ همان گونه که خداوند فرمود:«وَ أَنْزَلْنَا إِلَیْکَ الذِّکْرَ لِتُبَیِّنَ لِلنَّاسِ...»۳.۴
این معنا برای اهل الذکر مورد استقبال اهل تسنن قرار نگرفته و بر آن مناقشههایی صورت دادهاند؛ از جمله این که مشرکانی که منکر قرآن و رسالتاند، هرگز اهل قرآن را مرجع برای پاسخ به پرسشها و شبهات قرار نمیدهند و قول آنان را نمیپذیرند و حجتی برای آنان نیست.۵
اهل تسنن در برابر این پرسش که چه تضمینی است که چون مشرکان مکه از اهل کتاب در باره جنس انبیای گذشته بپرسند، آنان حقیقت را بازگو کنند؛ با آن که:
اولاً. سیره اهل کتاب، به ویژه یهودیان همواره بر کتمان حقایق بوده؛ همان گونه که قرآن میفرماید:
يَا أَهْلَ الْکِتَابِ قَدْ جَاءَکُمْ رَسُولُنَا يُبَيِّنُ لَکُمْ کَثِيراً مِمَّا کُنْتُمْ تُخْفُونَ مِنَ الْکِتَابِ .....۶
ثانیاً. آنان در دین خود غلو میکنند:
قُلْ يَا أَهْلَ الْکِتَابِ لَا تَغْلُوا فِي دِيـنِکُمْ غَيْرَ الْحَقِّ.....۷
ثالثاً. حق را با باطل میپوشاندند:
1.. سوره حجر، آیه ۹.
2.. جامع البیان عن آی القرآن، ج۱۰، ص۵؛ المحرر الوجیز فی تفسیر الكتاب العزیز، ج۳، ص۳۹۵؛ تفسیر القرآن العظیم، ج۲، ص۵۷۱.
3.. سوره نحل، آیه ۴۴.
4.. روح المعانی، ج۸، ص۲۳۸.
5.. مفاتیح الغیب (التفسیرالكبیر)، ۲۲، ص۴۴؛ تفسیر القرآن العظیم، ج۲، ص۵۷۱.
6.. سوره مائده، آیه ۱۵.
7.. سوره مائده، آیه ۷۷.