اهل الذکر در سطح تنزیل را اهل کتاب یا اهل علم می‌دانند و گروهی اندک آن را اهل القرآن قلمداد کرده‌اند. برخی از آنان برای احراز صحت پاسخ‌های اهل کتاب به مشرکان راه‌کارهایی را ارایه داده‌اند؛ چون اهل کتاب، به طور معمول، حقایق را کتمان و تحریف می‌کنند. اهل تسنن در سطح تأویل (تجرید و تعمیم) یا این بحث را فرو گذاشته و یا با کشف مناط، آن را یکی از مصادیق رجوع جاهل به عالم دانسته‌اند. اهل تسنن از روایاتی که اهل الذکر را اهل بیت می‌داند و در مصادر آنان به چشم می‌خورد، غافل مانده یا به گونه‌ای معنا کرده‌اند که با ضعف‌های جدی رو به روست.
مفسران شیعی نیز در سطح تنزیل آیه به دو گروه عمده تقسیم شده‌اند: برخی با توجه به سیاق آیات، اهل الذکر را اهل کتاب یا اهل علم دانسته‌اند و گروهی دیگر، با استناد به روایات فراوان _ که در میان آنها چندین روایت با سند صحیح نیز یافت می‌شود _ اهل الذکر را منحصر در اهل بیت می‌دانند. مفسران شیعی در سطح تأویل نیز یا با کشف مناط آن را توسعه داده و رجوع به اهل بیت را یکی از مصادیق رجوع جاهل به عالم دانسته‌اند ویا با استناد به روایات اهل بیت را مصداق متعین در اهل بیت دانسته‌اند. برای رفع تعارض بین سیاق آیات و مفاد روایات در دو سطح تنزیل و تأویل راهکارهایی در تفاسیر شیعی به چشم می‌خورد که نخستین بار مد نظر مرحوم فیض کاشانی بوده است. به نظر می‌رسد اهل بیت _ علیهم السلام _ تنها مصداق اهل الذکر هستند و در دو سطح تنزیل و تأویل آیه می‌توان از این نظریه دفاع کرد.

کتابنامه

_ امالی الصدوق، محمد بن علی بن حسین بابویه (شیخ صدوق)، بیروت: اعلمی، 1400ق.
_ انوار التنزیل و اسرار التأویل (تفسیر بیضاوی)، عبدالله بن عمر بیضاوی، بیروت: دارالکتب العلمیه، بی تا.
_ بحار الانوار الجامعه لدرر اخبار الائمه الاطهار، محمد باقر مجلسی، تهران: المکتبه الاسلامیه، 1397ق.
_ البرهان فی تفسیر القرآن، سید هاشم بحرانی، قم: مؤسسه اسماعیلیان، بی تا.
_ بصائر الدرجات فی فضائل آل محمد _ صلی الله علیه و آله _ ، محمد صفار، تصحیح: محمد کوچه باغی، قم: 1404ق.
_ التبیان فی تفسیرالقرآن، محمد بن حسن طوسی، بیروت: دار احیاء التراث العربی، 1402ق.
_ تحف العقول عن آل الرسول ، ابن شعبه حرانی، قم: جامعه مدرسین، 1404ق.