از مجموع آنچه گذشت، نتیجه می‌شود که رجعت در اصطلاح عبارت است از این که خداوند همزمان با ظهور حضرت مهدی (عج) عده‌ای از بندگان صالح خویش را _ که در ایمان و عمل اسوه مؤمنان بوده‌اند _ و هم‌چنین عده‌ای از کفار و منافقان _ که در کفر و نفاق سرآمد دیگران بوده‌اند _ با همان ویژ‌گی‌های روحی و جسمی خودشان به دنیا بر‌می‌گرداند تا این که هر دو گروه در حد امکان نتیجه دنیایی اعمالشان را دریافت کنند.

ب) پیشینه بحث در اسلام

کتاب سلیم بن قیس هلالی به عنوان یکی از قدیمی‌ترین کتاب‌ها _ که مؤلف آن متوفی سال نود هجری است _ مسأله رجعت را مطرح نموده است.^۱
علامه مجلسی بیش از پنجاه تن از عالمان شیعه را نام می‌برد که اصل رجعت را پذیرفته و روایات مربوط به آن را در کتب خویش آورده‌اند: حسن بن صفار (م 290ق)، علی بن ابراهیم قمی (استاد شیخ کلینی)، ثقه الاسلام کلینی (م 328ق)، محمّد بن مسعود عیاشی، کشّی، شیخ صدوق (م 381ق)، شیخ مفید (م ۴13ق)، سید مرتضی (م ۴3۶ق)، ابوالفتح کراجکی (م ۴۴9ق)، ابوالعباس احمد بن عباس نجاشی (م ۴۵0ق)، شیخ طوسی (م ۴۶0ق)، سید رضی الدین بن طاووس (م ۴۶۴ق) و ... علامه مجلسی اضافه کرده که اعتقاد به رجعت در تمام دوره‌ها مورد اجماع شیعه بوده و چون خورشید بر تارک آسمان می‌درخشد و کسی را یارای آن نیست.^۲
در مقدمه کتاب الایقاظ من الهجعة، تألیف شیخ حرّ عاملی _ که آقای رسولی محلاتی نگاشته‌اند _ به حدود سی کتاب در این باره اشاره شده است.^۳
گر چه کتاب‌ها و مقالات فراوان نوشته شده است، امّا یکی از کارهای مهم بررسی سندی روایاتی است که مورد استناد نظریه رجعت واقع شده است.
در این نوشتار بخشی از روایات رجعت مورد بررسی سندی قرار گرفته‌اند:

روایات

مرحوم مجلسی در بحارالانوار در جلد 53، حدود 1۶0 روایت نقل کرده است،^۴ اما سند