آنها را بررسی نکرده؛ گرچه خود ایشان ادعا کرده است که این اخبار متواترند. این اخبار را میتوان، بر حسب دلالت، به چند گروه تقسیم کرد:۱
1. اثبات اصل تحقق رجعت، 2. رجعت مؤمنان کشته شده، 3. رجعت مؤمنان و مشرکان خالص، ۴. رجعت امامان _ علیهم السلام _ و هر کسی با امام دوران خود، ۵. رجعت دستهای از شیعیان و امتهای دیگر با امام مهدی (عج)، ۶. رجعت انبیا و ائمه _ علیهم السلام _ ،7. رجعت پیامبر خدا، صلی الله علیه وآله8. رجعت امام علی _ علیه السلام _ ،9. رجعت امام حسین _ علیه السلام _ ، 10. رجعت امام برای غسل دادن امام زمان(عج).
بررسی اسناد روایات رجعت
دو دیدگاه افراطی و تفریطی در باره این احادیث وجود دارد که یکی به تواتر لفظی و دیگری به ردّ تمام احادیث اعتقاد دارند؛ لذا نیاز به بررسی سندی آن را دو چندان میکند. امّا کاوش در تمام آنچه که تنها در بحارالانوار آمده است، خود رساله مستقلی را میطلبد. در اینجا تعدادی از احادیث مربوط به بعضی عناوین بررسی میشود و در پایان نتیجه آن میآید.
الف. روایات مربوط به تحقق رجعت
1. محمّد بن عیسی بن عبید، عن القاسم بن یحیی، عن جده الحسن بن راشد، عن ابی ابراهیم: قال، قال: لترجعنّ نفوس ذهبت و لیقتص یوم یقوم أو من عذّب یقتصّ بعذابه، و من أغیظ أغاظ بغیظه و من قتل اقتصّ بقتله، و یردّ لهم أعداؤهم معهم، حتّی یأخذوا بثأرهم، ثمّ یعمرون بعدهم ثلاثین شهراً، ثمّ یموتون فی لیلة واحدة قد أدرکوا ثارهم، و شفوا أنفسهم، و یصیر عدوّهم إلی أشدّ النار عذاباً، ثمّ یوقفون بین یدی الجبّار _ عزّ و جلّ _ فیؤخذ لهم بحقوقهم؛2امام موسی بن جعفر _ علیه السلام _ فرمود: حتماً عدهای پس از مرگ زنده شوند و قطعاً جمعی به نفع جمع دیگر حکم کنند. هر که کسی را عذاب کرده باشد، در مقابلش عذابش کنند. و هر که از دیگری خشمگین شده باشد، وی را خشمگین کنند. و هر که کشته شده باشد، قاتلش را بکشد و ستمگران زنده شدند تا مظلومان از آنها خونخواهی کنند و سی ماه پس از آنان زندگی کنند، سپس در یک شب همه بمیرند، سپس از قاتلان خونخواهی کنند (ظاهراً این
1.. مشرعة بحار الانوار، ج۲، ص۲۳۶.
2.. مختصر بصائر الدرجات، ص۲۸.