راست‌نمايي احاديث رجعت - صفحه 64

نظریه که ابن ابی عمیر «لا یروی و لا یرسل الا عن ثقات»، مفضّل را ثقه شمرده‌اند. همچنین در کتاب معجم رجال الحدیث وی را امامی، ثقه و به سبب این که امام صادق _ علیه السلام _ کتاب توحید مفضّل را به او اختصاص داده، جلیل ‌القدر و دارای منزلت ویژه معرّفی نموده است.۱
3. حدیث 95 (ص 92): این حدیث سند ندارد و از مرسلات شیخ مفید در کتاب الارشاد است. هر چند کتاب الارشاد شیخ مفید از جایگاه خاصی در متون و منابع حدیثی شیعه برخوردار است، علاوه بر صحت انتساب این کتاب به مؤلف آن، در بسیاری از نوشته‌های علمی به این کتاب مراجعه می‌شود و مؤلف آن به خاطر اساتید، شاگردان و آثار علمی جایگاه ویژه‌ای دارد؛ ولی چون احادیث رجعت فراوان‌اند و علاوه بر کتاب الارشاد در کتاب‌های فراوانی آمده است،می‌توان این حدیث را قبول کرد؛ گرچه این گونه احادیث از جهت رجالی به علّت ارسال سند، ضعیف شمرده می‌شوند.
3. ح 5 (ص 40)، ح 73 (ص 74)، ح 55 (ص 64) در این باب ضعیف هستند.
نتیجه: در این عنوان هم روایت معتبر یافت شد.

ج. روایات در باره رجعت پیامبر _ صلی الله علیه و آله _ و انبیای دیگر

1. روایت 132 (ص 105): سند این روایت معتبر است؛ چون برید بن معاویه عجلی و محمّد بن حسین بن ابی خطاب از اجلا و ثقات راویان حدیث شیعه به شمار می‌روند. مروان بن مسلم نیز امامی و ثقه است. احمد بن الحسن بن علی بن فضال و پدرش نیز فطحی، اما ثقه هستند. تنها فردی که ممکن است مشکل داشته باشد، محمّد بن جعفر رزاز است که مرحوم خویی او را به خاطر وجودش در اسناد کامل الزیارات و تفسیر القمی توثیق نموده و به خاطر کثرت روایت او و نقل بزرگانی مثل کلینی و ابن قولویه از وی، می‌توان او را توثیق نمود.
2. روایت 9 (ص 41): این روایت معتبر است. فقط عبدالله مسکان از اصحاب امام هفتم است و مرحوم خویی معتقد است که نقل روایت او از امام صادق _ علیه السلام _ ثابت نشده است.۲ این مشکل به جهت دو سندی بودن روایت حل می‌شود، چون در سند دیگر ابوبصیر از امام باقر علیه السلام نقل می‌کند که اشکال رفع می‌شود. ابراهیم بن هاشم هم

1.. معجم رجال الحدیث، ج۱۹، ص۳۲۹، ش ۱۲۶۱۵.

2.. معجم رجال‌الحدیث، ج۱۰، ص۳۲۳، ش ۷۱۷۳.

صفحه از 86