علی بن ابراهیم در تفسیر القمی آیه «وَ جَعَلَهَا کَلِمَةً»۱ را بر رجعت ائمه تطبیق کرده است.۲
همین طور آیه«سَیُرِیکُمْ آیَاتِهِ فَتَعْرِفُونَهَا»۳ را بر رجعت ائمه منطبق نموده است.۴
آنچه بیان شد، حدیث به شمار نمی‌رود و بر فرض که حدیث باشد، سند ندارد و مرسل است. اگر توثیق عام معجم رجال الحدیث را هم بپذیریم، شامل این متون نمیشود؛ چون سندی برای آنها ذکر نشده است.
نتیجه: در این عنوان روایت معتبر وجود ندارد
تحلیلی بر روایات رجعت
با توجه به روایاتی که گذشت، به این سؤالات باید پاسخ داده شود:
1. روش‌شناسی ارزش‌گذاری احادیث رجعت چیست؟
2. کتاب مختصر بصائر الدرجات چگونه کتابی است؟
3. آیا همه روایات رجعت _ که بخشی از آن را آوردیم _ با کثرت راویانی که در آنهاست، می‌توانند دروغ باشند؟
نویسنده کتاب مشرعة بحارالانوار بر این باور است بیشتر اخبار رجعت _ که در بحارالانوار ذکر شده _ اعتبار ندارد؛ حدود هفتاد حدیث آن از کتاب منتخب البصائر نقل شده که قابل اعتماد نیست؛ زیرا مؤلف آن، شیخ حسن بن سلیمان حلّی، گرچه از شاگردان شهید اول بوده، ولی از سوی علمای رجال توثیق نشده است و کتاب یاد شده برگزیده و خلاصه‌ای از کتاب بصائر الدرجات شیخ سعد بن عبدالله بن ابی خلف اشعری است و این کتاب هم به سند متصل و موثق به شیخ حسن نرسیده است. پس روایات این کتاب قابل اعتبار و اعتماد نیست و بقیه روایات هم یا از کتاب‌های غیر معتبری مثل کنز الفوائد نقل شده که صحت آن هم با سند متصل معتبر و یا شهرت قطعی برای مرحوم مجلسی۵ اثبات نشده است و اگر از کتب معتبری مثل رجال الکشی و... نقل شده است، باید اسنادش رسیدگی شود و در صورت اثبات صداقت راوی آنها (فقط صداقت روایی) اعتبار پیدا می‌کند. بنا بر این، اگر اعتبار سند بعضی از این روایات اثبات شود، از حد خبر واحد تجاوز نمی‌کند و
1.. سورۀ الزخرف، آیۀ ۲۸.
2.. تفسیر القمی، ج۲، ص۲۸۳.
3.. مختصر بصائر الدرجات، ص۴۴.
4.. تفسیر القمی، ج۲، ص۱۳۲.
5.. عدة الاصول، ج۱، ص۱۴۳.
