نگاه حوزه بغداد به راویان و آرای رجالی مدرسه حدیثی قم
علی رضا بهرامی ۱
سید علی رضا حسینی ۲
چکیده
شهرت رویکرد متفاوت دو مدرسه قم و بغداد در تعامل با حدیث و معارف نقلی و معیارهای ایشان در اعتبار سنجی روایات، ترسیم فضایی کاملاً متفاوت و متقابل را از این دو مدرسه درپی داشته است. این در حالی است که نگاه حوزه بغداد به قم برخاسته از وامداری و دفاع از راویان و پاسداشت مشایخ و محتوای میراث ایشان است. گرچه مدرسه بغداد نقدهایی به برخی شیوههای میراث پژوهی و آرای رجالی قم دارد، اما توصیفات بلند فهرستنگاران بزرگ شیعه نسبت به مشایخ و مصنفات قم و اعتماد بر طرق نقل میراث از قم، گویای اعتنای خاص بغداد به این مدرسه عظیم است.
کلید واژهها: مدرسه حدیثی قم، مدرسه بغداد، راویان قمی، آرای رجالی قم.
درآمد
تطور اندیشه شیعه از دوره اهل بیت _ علیهم السلام _ و انتقال آن از کوفه تا قم و سپس بغداد با فراز و نشیب گوناگونی همراه بوده است. شرایط حاکم بر هر یک از این دورهها به رقم خوردن راهکارهای مختلفی در مواجهه با چالشهای پیشرو انجامیده است. در این میان، حوزه قم با ویژگیهای منحصر به فرد خود به اخذ و انتشار و تدوین حدیث پرداخته است. تعامل مدرسه بغداد با آرای قمیها در مسائل مختلفی قابل بررسی است. رجالیان
1.پژوهشگر پژوهشگاه قرآن و حدیث.
2.استادیار دانشگاه قرآن و حدیث.