مَنْ کرُمَتْ عَلَيْهِ نَفْسُهُ هَانَتْ عَلَيْهِ الدُّنْيَا.۱
اثر دیگر شناخت کرامت نفس، صبر بر بلاست؛ زیرا وقتی انسان ارزش و شان خود را بشناسد، از روح و نفس مطمئنه‌ای برخوردار می‌گردد که مسائل، مشکلات و سختی‌ها نمی‌تواند او را دچار تزلزل و ناراحتی روحی و روانی گرداند و آستانه تحمل انسان را بالا می‌برد و با کوچک‌ترین مشکل از جا در نمی‌رود.۲
ب) شناخت پستی خود!
جنبه دیگر شناخت خود، شناخت آغاز و انجام است. تعابیری که قرآن مجید و روایات معصومان _ علیهم السلام _ برای بیان جنبه مادّی انسان به کار برده‌اند، به گونه‌های مختلف از جمله خاک، آب جهنده، نطفه، علقه3 و ... بیان شده است و در آیاتی به سرانجام انسان اشاره شده است.4 این شناخت در اصلاح دو رذیله اخلاقی به انسان کمک می‌کند: یکی عجب و دیگری تکبر. منشأ عجب جهل و نادانی است. از این رو، یکی از راه‌های پرهیز از این رذیله شناخت خویشتن دانسته شده است. امام باقر _ علیه السلام _ می‌فرماید:
سُدَّ سَبِيلَ الْعُجْبِ بِمَعْرِفَةِ النَّفْس.5
انسان گاهی به بدن و زیبایی‌های آن و تندرستی و توانمندی و به طور کلی به آفرینش خود عجب پیدا می‌کند و به جمال و زیبایی خود توجه زیادی می‌کند و از یاد می‌برد که هر چه دارد، نعمتی از سوی خداست و در هر حال در معرض نابودی است. اندیشیدن و اطلاع از پستی‌های آغاز و انجام کار انسان و همچنین توجه در این که این چهره‌های زیبا و بدن‌های نرم در زیر خاک چگونه متلاشی شده و متعفن می‌گردد، انسان را از خود بزرگ‌بینی باز می‌دارد. امام علی _ علیه السلام _ در این باره می‌فرماید:
مَا لِابْنِ آدَمَ وَ الْعُجْبِ وَ أَوَّلُهُ نُطْفَةٌ مَذِرَةٌ وَ آخِرُهُ جِيفَةٌ قَذِرَةٌ وَ هُوَ بَيْنَ ذَلِک
1.. تحف العقول عن آل الرسول(ص)، ص۲۷۸؛ همچنین از امام علی _ علیه السلام _ روایت شده است: «مَنْ كَرُمَتْ نَفْسُهُ صَغُرَتِ الدُّنْیا فی عَینِهِ»؛.( تصنیف غرر الحكم و درر الكلم، ص۲۳۱)
2.. تصنیف غرر الحكم و درر الكلم، ص۲۳۱.
3.. سوره غافر، آیه۶۷ (هُوَ الَّذِی خَلَقَکم مِّن تُرَابٍ ثمَُّ مِن نُّطْفَةٍ ثمَُّ مِنْ عَلَقَةٍ...).
4.. سوره نحل، آیه۷۰ (وَ اللهُ خَلَقَکمُْ ثُمَّ یتَوَفَّئکمْ وَ مِنکمُ مَّن یرَدُّ إِلی أَرْذَلِ الْعُمُرِ لِکی لَا یعْلَمَ بَعْدَ عِلْمٍ شَیا إِنَّ اللهَ عَلِیمٌ قَدِیر).
5.. تحف العقول عن آل الرسول(ص)، ص۲۸۵.
