تحلیل اهداف بعثت پیامبر اسلام در روایات - صفحه 138

است؛ اما روایاتی که اهداف بعثت را دنبال می‏کند، از میان این روایات به شصت و یک عدد محدود می‏شود. این نوشته می‏کوشد پس از گردآوری سخنان پیامبر صلی الله علیه وآله و ائمه اهل بیت علیهم السلام در باره اهداف بعثت به تحلیل آنها بپردازد و ارزش‏های بازگو شده را رده‏بندی و اولویت‏بندی نماید. در این پژوهش با جست و جو در میان منابع معتبر روایی شیعه و سنی، روایات مربوط به اهداف بعثت انتخاب شدند و با حذف روایات مکرر، 22 روایت ارزیابی شده است. کثرت نقل و عنوان شدن روایات منتخب در کتب معتبر روایی سبب اطمینان به صدور آنها می‌گردد. تعدادی از روایات نیز به صورت‌های گوناگون، اما با مضمون واحدی در کتب روایی مطرح شده‌ که در پاورقی به آنها اشاره شده است. آنچه در این مقاله بدان پرداخته می‌شود در دو عنوان دنبال خواهد شد: 1. گزارش اجمالی روایات و بیان نمایه‌ها، 2. تحلیل نمایه‌ها. در پایان هم جمع‌بندی و نتیجه‌گیری بحث خواهد آمد.

بخش اول. گزارش اجمالی از روایات و بیان نمایه‌ها

حدیث اول

قَالَ الصَّادِقُ علیه السلام... وَ قَالَ النَّبِیُّ صلی الله علیه وآله : بُعِثْتُ لِلْحِلْمِ مَرْکَزاً وَ لِلْعِلْمِ مَعْدِناً وَ لِلصَّبْرِ مَسْکَناً.۱

نمایه‏ موضوعی

1.حلم، 2. علم و دانش، 3. صبر و تحمل.

حدیث دوم

... فبَعَثَ فِیهِمْ رُسُلَهُ وَ وَاتَرَ إِلَیْهِمْ أَنْبِیَاءَهُ لِیَسْتَأْدُوهُمْ مِیثَاقَ فِطْرَتِهِ وَ یُذَکِّرُوهُمْ مَنْسِیَّ نِعْمَتِهِ وَ یَحْتَجُّوا عَلَیْهِمْ بِالتَّبْلِیغِ وَ یُثِیرُوا لَهُمْ دَفَائِنَ الْعُقُولِ وَ یُرُوهُمْ آیَاتِ الْمَقْدِرَةِ...۲

نمایه موضوعی

1. باز طلب کردن میثاق فطرت، 2. یادآوری نعمت‏ها (شکرگزاری)، 3. هدایت و احتجاج به مدد برهان، 4. بارورکردن گنجینه‏های دانش پنهانی، 5. نشان دادن آیات و نشانه‏های نوشته شده.

حدیث سوم

.... مُحَمَّدُ بْنُ یَحیی، عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسی، عَنْ عَلِیِّ بْنِ الْحَکَمِ، عَنِ الْحُسَیْنِ

1.. مصباح الشریعة، ص۱۵۵؛ بحارالانوار الجامعه لدرر الاخبار ائمه اطهار، ج۶۸، ص۴۲۲-۴۲۳.

2.. شرح نهج البلاغة، ص۲۳.

صفحه از 152