احادیث اهداف بعثت، پیامبر خویشتن را مبرا از آن دانسته و بر جنبه تعلیمی و تبلیغی و قانونی رفتار تأکید شده است.
نفی خشونت در حوزه رفتار: نفی خشونت در حوزه رفتار نیز یکی از مبانی اخلاقی مؤکد پیامبر در زمینه اهداف بعثت است و تأکید وی بر اجرای حدود در محدوده قانون و اصرار بر نفی شکنجهگر بودن از ویژگی‌های بارز اخلاقی و الگوهای سازنده اخلاق در جهت ایجاد نظم و احترام به قانون در دایره جامعه است.۱ توصیهای که پیامدهای اجتماعی آن: 1. ایجاد احساس امنیت و آرامش اجتماعی در جامعه است؛ 2. قانونمداری را در جهت برقراری نظم و جلوگیری از هرج و مرج آموزش میدهد، رعایت قانون در عرصه عمل یکی از اصول راهیابی به حقیقت اسلام است.۲
پرهیز از خشونت در دو حوزه بیانی و رفتاری جایگاه اخلاق اجتماعی و بنیانگذاری جامعه مدنی در پرتو عمل به قانون را تعلیم میدهد. اهمیت پرهیز از تندی و درشتی در رفتار و کلام و تأثیرات نفی خشونت در بارورساختن اخلاق و ایجاد نظم در جامعه و برقراری امنیت روانی و اجتماعی، حاصل عمل به این توصیه های پیامبر است. پیامدهای فردی و اجتماعی پرهیز از خشونت عبارت‌اند از:
1. دستیابی به رحمت الهی در حوزه فردی و اجتماعی (مدارا با والدین و پرهیز از خشونت بیانی از مصادیق رحمت در رسالت پیامبر)؛
2. قانون مداری و حفظ عدالت اجتماعی (اجرای حدود الهی)؛
3. بارور ساختن و پویایی علم (آسان گیری در تعلیم و تربیت، شیوه تعلیمی پیامبر)؛
4. نهادینه شدن اخلاق در فرد و جامعه (پرهیز از خشونت در حوزه های بیان و رفتار).
3. عقلانیّت و خردگرایی در روش رسالی پیامبر:
تعلیم و تعقل، در روایات اهداف بعثت وتأکید بر آن دارای بیست و پنج درصد فراوانی بوده و اهمیت تفکر و تعقل و تعلم را در رسالت پیامبر نمودار میکند.
آن چه در روایات بعثت در ارتباط با این مقوله میتوان استنباط کرد، شرایط و ملاکهای تحصیل علم بوده که تأثیر بیشتری را شاید در باروری اندیشه و پویایی خرد و حفظ علم میتواند بر جای بگذارد. این مراتب را در راه کسب علم، میتوان این گونه دسته‌بندی کرد:
1.. لَو اَنّ رجُلاً سَوطاً لَضَرَبَهُ اللهُ سَوطاً مِنَ النَّارِ، پاسخ تازیانه بی‌جهت به شخصی تازیانه‌ای از آتش است (من لا یحضره الفقیه، ج۴، ص۹۳).
2.. ر.ک: نامه‌ای برای فردا، ص۴۴.
