تحلیل اهداف بعثت پیامبر اسلام در روایات - صفحه 151

یعنی کسی به جز خداوند، شایسته پرستش نیست. توحید عبادی مرتبه‌ای از توحید عملی است و یکی از اهداف بعثت پیامبر تجلی این نوع از توحید در اجتماع است. روایت (13) هدف بعثت پیامبر را عبادت خدایی می‏داند که شریکی ندارد. توحید در عبودیّت و نفی شریک برای خداوند نوعی انسجام را در عبادت در بعد اجتماعی آن به همراه می‏آورد و کرامت انسان‏ها را با نفی عبودیت در برابر هر اربابی غیر از خدا که شریک و همتایی ندارد رقم می‏زند.
پیامدهای توحید را می‏توان در عناوین زیر خلاصه کرد:
1. اتحاد جامعه و رفع اختلاف که از اتلاف نیروهای کارآمد در عرصه اختلافات جلوگیری کرده و به ارتقای تمدّن می‌انجامد.
2. ایجاد حس امنیّت و پاسخ به فطرت که در سایه توکل و اعتماد به ذات خالق یگانه فطرت_ کسی که آگاه بر نیاز و حقیقت خلقت خویش است_ شکل می‏گیرد و از تحلیل نیروهای مفید در جهت غلبه بر هر آنچه که از توکل و اعتماد می‌کاهد، ممانعت کرده و توان‏مندی‏ها را در جهت خلاقیت و باروری استعدادها هزینه می‏کند.
3. حفظ کرامت انسان‌ها در خودداری از پناه جستن به اربابانی که توان حفظ و ایجاد امنیّت و آرامش را نداشته و عزت انسان را خدشه‌دار می‏کنند و به علت فقر شناختی از خلقت انسان‌ها، استعدادها را ناشناخته نابود می‏کنند.

ج. مؤلفه‌های احکام

با دقت در روایت بعثت می‏توان این مؤلفه‏های فقهی را در سه دسته‏بندی جای داد که به احکام اجتماعی، احکام عبادی و احکام اقتصادی تقسیم می‏شوند. در میان مفاهیم فقهی نیز اقامه نماز و توجه به زکات دادن دارای فراوانی بیشتری هستند.

جدول شماره 4. فراوانی شاخصه‏های فقهی

مؤلفه‌های فقهی

محو آلات لهو و لعب

مبارزه با بت‌پرستی و سنت‌های جاهلی

نهی از شرب‌خمر

جهاد

اجراءحدود

اقامه‌نماز

ایتاءزکات

روزه

۱مورد

۱مورد

۱مورد

۱مورد

۱مورد

۳ مورد

۲مورد

۱مورد

نتیجه‏

با توجه با آن‏چه گذشت و با در کنار هم قرار دادن بازخورد اهداف بعثت پیامبر، به این نتیجه می‏رسیم که پیامد بسیاری از این اهداف، رسیدن به مرحله‌ای‌ است که حوایج فطری

صفحه از 152