واضح‌تر چنین می‌توان مطرح کرد: کسی که به وجود خدا، بهشت و جهنم یقین ندارد، برای او معنا نخواهد داشت که برای رهایی از جهنم یا رسیدن به بهشت بر معصیت صبر کند؛ یا کسی که در حکیمانه بودن موقعیت دشوار مثل دوری از گناه شک دارد، به سختی می‌تواند در برابر انگیزه‌های گناه ایستادگی کند.
در قرآن کریم آمده است:« قالَ إِنَّکَ لَنْ تَسْتَطیعَ مَعِیَ صَبْراً وَ کَیْفَ تَصْبِرُ عَلی‏ ما لَمْ تُحِطْ بِهِ خُبْراً»؛^۱ «گفت: تو هرگز نمی‏توانی با من شکیبایی کنی! و چگونه در برابر چیزی که بدان آگاهی نیافته‏ای صبر خواهی کرد؟» به خوبی می‌توان از این آیه برداشت کرد که احاطه علمی باعث توانایی بر صبر می‌شود.
از سوی دیگر با نگاه به برخی از متون روایی نیز می‌توان اذعان کرد که صبر ناشی از شناخت یقینی است. در روایاتی به نقل از امیرالمومنین علیه السلام می‌خوانیم: «أَصلُ الصَّبْرِ حُسْنُ الْیَقِینِ بِاللَّه‏ّّ»،^۲«ثَبَاتُ‏ الدِّینِ‏ بِقُوَّةِ الْیَقِینِ»^۳ و «الصَّبْرُ مِنَ الْیَقِین‏»^۴.^۵
نکته دیگری که در اینجا لازم است به آن پرداخته شود، متعلق یقین است. متعلق یقین در صبر چیست؟ به عبارت دیگر یقین به چه اموری باعث ایجاد صبر می‌شود؟ برای پاسخ، بهتر است مجموع سه روایتی ذیل مورد توجه قرار گیرد:
_ روایت منقول از عَلِیِّ بْنِ مُوسی الرِّضَا علیه السلام از امام صادق علیه السلام:
... وَ عَجِبْتُ لِمَنْ أَیْقَنَ بِالْحِسَابِ كَیْفَ یُذْنِب‏؛^۶
تعجب می‌کنم از کسی که یقین به حساب دارد چگونه دست به گناه می‌زند!
_ قسمتی از روایت منقول از حضرت عیسی علیه السلام در پاسخ به یک رَاهِب:
وَ أَمَّا عَلَامَةُ الْمُوقِنِ فَسِتَّةٌ: أَیْقَنَ‏ بِاللَّهِ حَقّاً فَآمَنَ بِهِ،‏ وَ أَیْقَنَ بِأَنَّ الْمَوْتَ حَقٌّ فَحَذِرَهُ، وَ أَیْقَنَ بِأَنَّ الْبَعْثَ حَقٌّ فَخَافَ الْفَضِیحَةَ، وَ أَیْقَنَ بِأَنَّ الْجَنَّةَ حَقٌّ فَاشْتَاقَ إِلَیْهَا، وَ أَیْقَنَ بِأَنَّ النَّارَ حَقٌّ فَظَهَرَ سَعْیُهُ‏ لِلنَّجَاةِ مِنْهَا، وَ أَیْقَنَ بِأَنَّ الْحِسَابَ حَقٌّ فَحَاسَبَ نَفْسَهُ.^۷
_ به نقل از امیرالمؤمنین علیه السلام:‏