زبان آگاهي پيامبر (ص) و امامان (ع)-1 - صفحه 119

۰.از ابوحمزه، نصير خادم، روايت شده است كه گفت:من مكرر مى شنيدم كه امام عسكرى(ع) با غلامان و غير غلامانشان كه رومى يا ترك يا از صقالبه بودند به زبان آنها سخن مى گفتند. از اين رو من شگفت زده بودم، با خود مى گفتم: اين حضرت (امام عسكرى ـ ع ـ) در مدينه به دنيا آمد و تا هنگام مرگ امام هادى(ع) بر كسى آشكار نگشت و كسى او را نديد پس چگونه با اين زبان ها آشناست؟
امام عسكرى(ع) روى به من كرد و فرمود: بى شك، خداوند حجّتش را از ميان مردم، مشخص كرده است و به او شناخت هر چيزى را عطا كرده و او زبان ها، نسب ها و رويدادها را مى داند و اگر چنين نبود بين حجّت و آن كس كه حجّت نيست (حجّت براى او آمده است) فرقى وجود نداشت.»

توضيح:

«ابا محمد» كنيه امام حسن عسكرى(ع) است.
«ابوالحسن» كنيه پنج تن از امامان(ع) است و در اين روايت مقصود از «ابوالحسن» حضرت امام هادى(ع) هستند.
واژه «صقالبه» در روايات، بسيار به كار رفته است.
اين كلمه، جمع «صَقْلَبْ»، «صَقْلاب»، «صَقْلَبى» و «صَقْلابى» است.
دهخدا به نقل از دائرة المعارف اسلامى فرانسه آورده است:
«اين كلمه، بدون شك مأخوذ از كلمه يونانى اسكلابنوى، اسكلابوى مى باشد.»
و به نقل از قاموس الاعلام تركى نوشته است:
«اعراب، اسلاوها را به اين نام (صقلاب) مى خوانند و در اثر بُعْد مسافت وفِقدان وقايع تاريخى مشهور، معلومات جغرافيون عرب، در حق اينان بسيار مشوّش است. احمد بن فضلان، اول كسى است كه در حق اينان اطلاعات و  اخبارى بيان كرده و وى از طرف المقتدر بالله، خليفه عباسى به سمت سفيرى نزد پادشاه صقالبه اعزام شده بود.»
وفيروز آبادى نگاشته است:
«الصَقْالِبَة جيل تتاخم بلادهم بلاد الخزر بين بُلْغَرْ وقسطنطنيه؛ ۱
صقالبه، نسلى هستند كه سرزمينشان، هم مرز سرزمين خزر است و بين بلغارستان و قسطنطنيه قرار دارد.»

1.قاموس المحيط، چاپ سنگى، ص ۳۸. و نگاه كنيد به قسمت بيان از بحارالانوار، ج۴۹، ص۸۷

صفحه از 133