إزالة الأوهام - صفحه 643

رجال احاديث : مؤلف ، گاهى مستقلاً به ضبط كلماتى كه در سلسله اسناد روايى بكار رفته واستعمالى غلط دارند همچون تمام يا مصعب ـ كه بدان اشاره رفت ـ پرداخته ، ونيز بحث درباره ضبط معاذ كه به فتح ميم مشهور است وصحيح ضم ميم مى باشد ، مطالبى كه در اين بخش نقل مى كند واقعا ديدنى و در خور توجه است . اين بحث از صفحه 208 نسخه شروع شده وتا صفحه 227 ادامه مى يابد .
گاهى نيز مؤلف در ضمن نقل مطالبى ديگر ، به ضبط دقيق كلمات با تفحص كامل مى پردازد . هنگامى كه سخن از هشام بن حكم وفرستاده يحيى بن خالد پيش مى آيد ، به تتبعى وسيع پرداخته و مى گويد : نام اين رسول و فرستاده سَلْم است آنگونه كه در دو نسخه مصحح از فهرست ابن نديم موجود است ، نه سلمان كه در كشف الظنون وأخبار الحكماء آمده ، ونه مسلم ، كه در نسخه مغلوط رجال كشى وبحار الانوار درج شده ، ونه سالم كه در نسخه اى ديگر از رجال كشى وارد است ، ونه ابو سلم ، چنانچه در فهرست كتاب عصر المأمون ذكر شده .
كاربرد احاديث :
از نكات بسيار جالب و عميق كتاب ، كاربرد متنوع مؤلف از احاديث مرويه از پيامبر وائمه معصومين عليهم السلام از طريق عامه و خاصه است .
مؤلف فقط به نقل احاديث نمى پردازد ، بلكه پس از نقل هر حديث يا يك گروه از احاديث ، به تحليل و بررسى آن مى پردازد . بارى حديث را جهت اثبات تاريخ بكار مى برد وبارى ديگر جهت اثبات اعتقادات ، وگاهى نيز صرف استدلال به آن جهت اثبات وقوعى مطلب وبعنوان شاهد . همچنين جهت تقارن آيات و روايات از احاديث مرويه ، بسيار كمك گرفته است .
بطور مثال : درباره اقدام هارون به قتل امام رضا عليه السلام وجريانات مربوطه چنين پيش مى رود :

صفحه از 650