پژوهشى پيرامون شب قدر - صفحه 7

سپيده ، ايمن است» ، مفهوم تداوم دارد.
سوم . قرآن كريم بارها تأكيد كرده كه سنّت الهى در تدبير جهان ، تغييرناپذير است. 1 از اين رو ، اين سنّت الهى كه مربوط به تدبير امور انسان ها و سرنوشت آنان است ، همه امّت ها و اقوام گذشته و حال و آينده را در بر مى گيرد.
چهارم . روايات فراوان (شايد در حدّ تواتر) ، تداوم شب قدر را پس از پيامبر خدا مى رسانند. 2 شمارى از اين روايات ، استمرار اين شب را از آغاز خلقت 3 و همراه انسان تا پايان عمر جهان ، تأييد مى كنند.
پس ، آنچه در تفسير الدرّ المنثور ، از پيامبر صلى الله عليه و آله روايت شده كه: «خداوند ، شب قدر را به امّت من بخشيد و آن را به پيشينيان عطا نكرده بود» ، علاوه بر ضعف سند ، در برابر قرائن و دلايل گذشته ، قابل اعتماد نيست.

چهارم . تعيين شب قدر

قرآن كريم ، از يك سو ، نزول قرآن را در ماه رمضان مى داند: « شَهْرُ رَمَضَانَ الَّذِى أُنزِلَ فِيهِ الْقُرْءَانُ ؛ ماه رمضان ، ماهى كه قرآن در آن نازل شده است» و از سويى با صراحت ، نزول آن را در شب قدر مى داند: « إِنَّـآ أَنزَلْنَـهُ فِى لَيْلَةِ الْقَدْرِ ؛ آن را در شب قدر نازل كرديم» . مقتضاى جمع ميان اين دو آيه ، آن است كه شب قدر ، حتما در ماه رمضان باشد.
اين ، در حالى است كه در روايات اهل سنّت ، در بيان اين كه شب قدر ، كدام شب از شب هاى ماه رمضان است ، اختلافات فراوانى است ، به گونه اى كه جمع ميان آنها ممكن نيست. ۴

1.از جمله در: فاطر ، آيه ۴۳؛ اسراء ، آيه ۷۷؛ احزاب ، آيه ۳۸ و ۶۲؛ فتح ، آيه ۲۳.

2.ر . ك : ص ۷۷۱ (وجود شب قدر در هر سال).

3.ر . ك : ص ۷۷۳ ، ح ۶۵۶ .

4.ر . ك : الدرّ المنثور : ۸ / ۵۷۱ ـ ۵۸۳.

صفحه از 15