زبور العارفين
على قلى خان بن قرچقاى خان تركمانى قمى (قرن ۱۱ق)
تحقيق: على اوسط عبدالعلى زاده (ناطقى)
درآمد
مؤلّف
شيخ على قلى فرزند قرچغاى خان تركمان يا تركمانى ، از حكما و عرفاى نامى ، قرن يازدهم هجرى است . ولادت او در حدود سال ۱۰۲۰ق ، اتّفاق افتاده و تا سال ۱۰۹۷ق ، زنده بوده است . در كتب تراجم ، تاريخ ولادت و وفات او ذكر نشده است . در پايان جزء اوّل كتاب فرقان الرأيين و بنيان الحكمتين وى ، تاريخ تأليف آن ۱۰۷۶ ذكر شده كه ۵۶ سال از عمر مؤلّف گذشته بوده است . ۱
پدرش قرچغاى خان ، از امرا و فرماندهان مشهور شاه عبّاس صفوى (۹۸۵ ـ ۱۰۳۸ق) بود . او در سال ۱۰۳۲ق ، موفّق به تسخير موصل شد و به سال ۱۰۳۵ق ، گرجستان را فتح كرد و در سال ۱۰۵۲ق ، شهر قندهار را از محمّد داراشكوه ، پسر شاه جهان هندى ، پس گرفت و در سال ۱۰۵۷ق ، توسط شاه عبّاس ثانى به حكومت خراسان منصوب شد. ۲
قرچغاى خان ، دو پسر ديگر نيز داشت كه هر دو از علماى بزرگ
۱.الذريعة ، ج۱۶ ، ص۱۷۶ .
۲.تاريخ منتظم ناصرى ، ج۲ ، ص۹۱۸ ، ۹۲۰ ، ۹۴۷ و ۹۵۲ .