بررسي روايات رؤيت هلال و دلالت آنها بر رؤيت با ابزار نوین - صفحه 134

أبى عبداللّه عليه السلام قال:
سألته عن التقصير، قال: إذا كنت فى الموضع الذى تسمع فيه الاذان فأتم، و إذا كنت فى الموضع الذى لا تسمع فيه الاذان فقصر، و إذا قدمت من سفرك فمثل ذلك؛۱درباره تقصير از امام عليه السلام سوال كردم، فرمود: اگر در مكانى قرار گرفته اى كه در آنجا اذان را مى شنوى، نماز را تمام به جا بياور و اگر در مكانى قرار گرفته اى كه در آنجا اذان را نمى شنوى، نماز را كوتا به جا بياور.
اگر بنا باشد در تشخيص حد ترخص، مثلاً هم رؤيت عادى و هم رؤيت با چشم مسلح معتبر باشد، معنايش تخيير بين اقل و اكثر خواهد بود؛ به اين معنا كه اگر كسى با چشم عادى ديوار شهر را نديد و يا صداى اذان را نشنيد (مثلاً فاصله يك كيلومتر)، بايد نماز را قصر به جا آورد و اگر با فاصله ده كيلومترى به وسيله دوربين ديوار شهر را مشاهده كرد، بايد نماز را تمام به جا آورد.

2. رواياتى كه درباره قطع تلبيه وارد شده است

۰.محمد بن يعقوب، عن على بن إبراهيم، عن أبيه، و عن محمد بن إسماعيل، عن الفضل بن شاذان جميعا، عن صفوان بن يحيى و ابن أبى عمير، عن معاوية بن عمار قال: قال أبو عبداللّه عليه السلام :الف.
إذا دخلت مكة و أنت متمتع فنظرت إلى بيوت مكة فاقطع التلبية، و حد بيوت مكة التى كانت قبل اليوم عقبة المدينين، فإن الناس قد أحدثوا بمكة ما لم يكن، فاقطع التلبية، و عليك بالتكبير و التهليل و التحميد و الثناء على اللّه ـ عز و جل ـ ما استطعت؛ ۲

۰.وقتى وارد مكه شدى، در حالى كه محرم به عمره تمتع بودى و نگاهت به خانه هاى مكه افتاد، تلبيه را قطع كن.

۰.بإسناده عن موسى بن القاسم، عن عبد الرحمن، عن عبداللّه بن مسكان، عن أبى عبداللّه عليه السلام قال:ب.
سألته عن تلبية المتمتع متى يقطعها؟ قال: إذا رأيت بيوت مكة؛ ۳

۰.از امام صادق عليه السلام سوال كردم: در عمره تمتع در چه مسافتى تلبيه را قطع كنم؟ فرمود: زمانى كه خانه هاى مكه را ديدى.

ديدن در اين دو روايت نيز براى قطع تلبيه طريق است و به عنوان ابزار اندازه گيرى استفاده شده است و ملاك قدرت متوسط ناظر است و ابزار ديگرى مانند دوربين و تلسكوپ جايگزين آن نمى شود؛ و الا تخيير بين اقل و اكثر لازم مى آيد كه منافى با غرض شارع است. غرض شارع ديد متوسط است.

1.همان، ص۴۷۲.

2.همان، ج۱۲، ص ۳۸۸.

3.همان، ص۳۹۰.

صفحه از 142