۱.در سنن ابى داود به سند خويش از عكرمه، از ابن عباس آمده است كه گفت:جاء أعرابى إلى النبى صلى الله عليه و آله وسلم فقال: إنى رأيت الهلال ـ قال الحسن فى حديثه: يعنى رمضان ـ فقال صلى الله عليه و آله وسلم: أتشهد أن لا إله إلا اللّه ؟ قال: نعم. قال: أتشهد أن محمدا رسول اللّه ؟ قال: نعم. قال صلى الله عليه و آله وسلم: يا بلال، أذن فى الناس فليصوموا غدا؛ ۱
۰.عرب باديه نشينى نزد پيامبراكرم صلى الله عليه و آله وسلم آمد و گفت: من هلال را ديدم ـ حسن در روايت خود مى گويد: يعنى هلال رمضان را ـ . پيامبر فرمود: آيا شهادت مى دهى كه خدايى جز خداوند وجود ندارد؟ گفت: بلى. فرمود: آيا شهادت مى دهى كه پيامبر رسول خداست؟ گفت: بلى. فرمود: بلال، در ميان مردم اعلان كن كه فردا را روزه بگيرند.
۲.از فرزند عمر روايت شده است كه گفت:ترائى الناس الهلال فأخبرت رسول اللّه صلى الله عليه و آله وسلم أنى رأيته فصام و أمر الناس بصيامه؛ ۲
۰.مردم در آسمان هلال را جستجو مى كردند. من به پيامبر خدا صلى الله عليه و آله وسلم گفتم: من ماه را مشاهده كردم. آن حضرت روزه گرفت و مردم را فرمان داد كه روزه بگيرند.
شايد شهادت آن عرب باديه نشين و يا فرزند عمر با قرائن خارجى همراه بوده است كه موجب وثوق و اطمينان پيامبر صلى الله عليه و آله وسلم مى شده، و اين گونه روايات با رواياتى كه بر اعتبار تعدد در شاهد دلالت دارد، منافات ندارد.
۳.از فردى از اصحاب پيامبر صلى الله عليه و آله وسلم روايت شده كه گفت:اختلف الناس فى آخر يوم من رمضان، فقدم أعرابيان فشهدا عند النبى صلى الله عليه و آله وسلم: باللّه لأهلا الهلال أمس عشية. فأمر رسول اللّه صلى الله عليه و آله وسلم الناس أن يفطروا و أن يغدوا إلى مصلاهم؛ ۳
۰.در آخر ماه رمضان درباره عيد فطر مردم اختلاف نظر داشتند، پس دو نفر باديه نشين نزد پيامبر صلى الله عليه و آله وسلمآمدند و به خدا سوگند ياد كردند كه در شب گذشته ماه را ديده اند. پيامبر صلى الله عليه و آله وسلم دستور فرمود كه مردم روزه خود را افطار كنند و فردا براى اقامه نماز در مصلى حاضر شوند.
۴.ابن ماجه به سند خويش از ابى عمير بن انس بن مالك خادم رسول خدا صلى الله عليه و آله وسلم روايت كرده كه گفت:حدثنى عمومتى من الأنصار من أصحاب رسول اللّه عليه السلام قالوا: أغمى علينا هلال شوال فأصبحنا صياما فجاء ركب من آخر النهار فشهدوا عند النبى صلى الله عليه و آله وسلم أنهم رأوا الهلال بالأمس، فأمرهم رسول اللّه صلى الله عليه و آله وسلم أن يفطروا و أن يخرجوا إلى عيدهم من الغد؛ ۴
۰.عموهاى من از انصار، از اصحاب رسول خدا صلى الله عليه و آله وسلم براى من نقل كردند كه گفتند: هلال ماه شوال بر ما پوشيده ماند و در نتيجه، ما روزه گرفتيم. در اواخر روز سوارانى خدمت رسول خدا صلى الله عليه و آله وسلمرسيده و شهادت دادند كه در شب گذشته هلال را مشاهده كرده اند. پيامبر صلى الله عليه و آله وسلم به مسلمانان
1.سنن ابى داوود، ج۱، ص۵۴۷، كتاب الصيام.
2.وسائل الشيعة، ج۸ ، ص۲۹۰، باب ۲۶ از ابواب آداب سفر.
3.سنن ابى داوود، ج۱، ص۵۴۶ .
4.سنن ابن ماجه، ج۱، ص۵۲۹، كتاب الصيام.
