تحليلي درباره احاديث غيبت در كتاب الغيبة نعماني - صفحه 208

پس كيست؟ فرمودند: آن كه زمين را از عدل پر سازد؛ چنان كه از ظلم پر شده است؛ بعد از مدتى كه ائمّه نباشند؛ چنان كه پيامبر صلى الله عليه و آله وسلم بعد از زمانى كه پيامبرى نبود، مبعوث شد.
نعمانى اين حديث را از كلينى نقل مى كند. 1

سخن از غيبت، در بيان سنت الهى بر خالى نماندن زمين از حجت و تعريف معناى غيبت

روايات ما حتّى معناى غيبت را نيز مطرح كرده اند كه نشانگر اين نكته است كه جزئيات غيبت نيز سال ها قبل از تولد قائم آل محمّد (عج) بيان شده است. اميرالمؤمنين عليه السلام بر منبر كوفه، آن جا كه صحبت از فتنه هاى آخرالزمان مى كنند، مى فرمايند:
بدانيد كه زمين از حجت خداوند ـ عزّوجلّ ـ خالى نمى ماند. اگر زمين تنها يك ساعت از حجّت الهى خالى بماند، زمين را با اهلش فرو مى كشد. اما «حجّت» مردم را مى شناسد، ولى مردم او را نمى شناسند؛ همان طور كه يوسف مردم را شناخت، ولى ايشان او را نشناختند.۲

سخن از غيبت، به هنگام خبر از نبود فاصله زمانى بين امامان

امام باقر عليه السلام مى فرمايند:
همانا ما مانند ستارگان آسمان هستيم. هرگاه ستاره اى غروب كند، ستاره ديگرى طلوع مى كند تا هنگامى كه با انگشتانتان اشاره، و با ابرو (گردنتان) به او توجّه كنيد، خداوند ستاره شما را پنهان مى كند.
نعمانى اين حديث را از كلينى نقل مى كند، ۳
البته در الكافى با اختلافى بسيار كم ثبت شده است. نعمانى هم چنين اين حديث را با اختلافى اندك در متن، با سندهاى مختلف از طريق على بن احمد البندنيجى ۴ از امام صادق عليه السلام از حضرت رسول صلى الله عليه و آله وسلم، و از طريق محمّد بن همّام ۵ از امام باقر عليه السلام نيز نقل مى كند.

سخن از غيبت، به هنگام تشبيه امام قائم (عج) به پيامبران

الف. سدير صيرفى از امام صادق عليه السلام نقل مى كند كه حضرت فرمودند:
همانا در صاحب اين امر شباهتى از يوسف است. گفتم: گويا مى خواهيد از غيبت يا حيرت خبر دهيد؟ حضرت فرمودند: اين خلق ملعون شبيه به خوك ها چه چيزى از آن را انكار مى كنند؟ همانا برادران يوسف عاقلان و خردمندان و فرزندان پيامبران بودند. نزد يوسف آمدند و با او سخن گفتند و او را مخاطب ساختند و با او تجارت و رفت و آمد كردند و برادرانش بودند و او هم

1.همان، ص۱۸۷ ـ ۱۸۶، ح۳۸؛ الكافى، ج۱،ص۳۴۱، ح۲۱.

2.الغيبة، ص۱۴۱ ـ ۱۴۲، ح۲.

3.همان، ص۱۵۶، ح۱۷، الكافى، ج۱، ص۳۳۸، ح۸ .

4.الغيبة، ص۱۵۵، ح۱۵.

5.همان، ص۱۵۵ ـ ۱۵۶، ح۱۶.

صفحه از 218