انگاشته بودند، آنان را به سوى كنار زدن حقوق و حقايق و مبارزه و ستيز بر سر طرح مناقب و فضايل ناداشته كشاند. رويارويى دو گروه از مسلمانان در آوردگاه سقيفه به روشنى از اين حقيقت پرده برمى دارد. بار ديگر و در برهه ديگرى از تاريخ اسلام، منفعت طلبى و دست يابى به اهداف سياسى، گروهى ديگر را بر آن داشت تا از بالندگى نهالى كه رسول خدا صلى الله عليه و آله وسلم در دوران حيات خود آن را به بار نشانده بود و خود همواره و همه جا در حفظ آن كوشيده بود، جلوگيرى كنند، پندها و سفارش هاى پيامبر درباره اهل بيت عليهم السلام و مناقب و فضايل آنان را به فراموشى سپرده، براى دست يابى به اهداف دنيوى خود شمشير مبارزه با آنان را آخته سازند. پنهان ساختن و گاه از ميان بردن مناقب و فضايل اهل بيت عليهم السلام و ممنوع ساختن نقل آنها، جعل و وضع رواياتى در فضيلت خلفا و صحابه و مبارزه همه جانبه با نشر و گسترش مناقب اهل بيت عليهم السلام گوشه هايى از كوشش هاى صورت گرفته براى تحقق اين هدف به شمار مى رود.
با وجود آن كه مخالفت ها و تلاش هاى مقابله جويانه بسيارى در جهت از ميان بردن نام و ياد اهل بيت عليهم السلام صورت گرفت، اما گروه بسيارى از محبّان و ارادتمندان اهل بيت عليهم السلام ، به مبارزه با اين جريان همت گمارده و با نگارش كتاب ها و رساله هايى در منقبت و فضيلت اهل بيت عليهم السلام ، به يارى حقيقت شتافتند. همان گونه كه مشاهده كرديم، در اين باره شيوه ها و سبك هاى متنوع تأليفى از سوى نگارندگان مورد توجه قرار گرفته است. در بخش ديگرى از اين پژوهش با بررسى مناقب و فضايل مطرح شده در روايات بدين نتيجه رسيديم كه مناقب و فضايل افراد يا گروه ها با اثرپذيرى از شرايط مختلف زمانى، مكانى و ... ، از حد دلالت، ارزش و اعتبار متفاوتى برخوردار است كه بايد مورد توجه و دقّت نظر قرار گيرد.

كتابنامه

ـ الإختصاص، محمد بن محمد بن نعمان، تحقيق على اكبر غفارى، بيروت: دار المفيد للطباعة والنشر و التوزيع، دوم، 1414 ق.
ـ اختيار معرفة الرجال (رجال الكشى)، ابوجعفر محمد بن حسن طوسى، تحقيق: مهدى رجايى، قم: مؤسسة آل البيت عليهم السلام لإحياء التراث، 1404 ق.
ـ الأعلام، خيرالدين زركلى، بيروت: دار العلم للملايين، پنجم، 1980م.
ـ إمتاع الأسماع، تقى الدين احمد بن على بن عبد القادر بن محمد مقريزى، تحقيق: محمد عبد الحميد النميسى، بيروت: دار الكتب العلمية، 1420ق.
ـ أهل البيت فى المكتبة العربية، عبدالعزيز طباطبايى، قم، موسسة آل البيت عليهم السلام لإحياء التراث، 1417ق.
ـ الإيضاح، فضل بن شاذان ازدى، تحقيق: جلال الدين حسينى ارموى، تهران: انتشارات دانشگاه تهران، 1363ش.
ـ بحارالأنوار الجامعة لدُرر أخبار الأئمة الأطهار، محمدباقر مجلسى، تحقيق: عبدالرحيم ربانى شيرازى،