دغدغه‏هاي ترجمه متون ديني - صفحه 300

پژوهشگران علوم دينى در روز پنجشنبه 1 / 9 / 1386 در تالار علامه مجلسى مؤسسه علمى ـ فرهنگى دارالحديث از سوى گروه ترجمه پژوهشكده علوم و معارف حديث ۱ در شهر قم برگزار شد.
در آغاز همايش، مدير گروه ترجمه پژوهشكده علوم و معارف حديث، اظهار اميدوارى كرد كه اين نشست سرآغاز هم انديشى مداومى باشد تا با استفاده از تجربيات و انديشه و توان يكديگر، بر انجام رسالتى بزرگ ـ كه عهده دار آن شده ايم، يارى رساند. وى در ادامه افزود: ترجمه متون دينى، به دليل توسعه قلمرو جغرافياى اسلامى و نياز به آشنا كردن مخاطبان با آموزه هاى دينى، به لحاظ تاريخى، بر بسيارى از فعاليت هاى پژوهشى در حوزه انديشه دينى، مقدم است و به لحاظ اثرگذارى، تشكيل فرهنگ و تمدن دينى خارج از جزيرة العرب، مرهون آن است. اين دو مهم، از اهميت و والايى جايگاه ترجمه متون دينى حكايت مى كند. اما اين دانش، با همه اهميت و ارزش، تاكنون هيچ گاه جايگاه خود را در ميان دانش هاى قرين خود نيافته است.
از روزگارى كه داد و ستد علمى رواج يافت و جنبش فراگير علم همه گير شد، علوم و داده هاى علمى فراوانى به كشور ما و ديگر مناطق جهان اسلامى وارد گرديد، و با خود دو رشته زبان و ترجمه را هم به ارمغان آورد. اكنون كمتر مى توان دانشگاه و مركز پژوهشى را سراغ گرفت كه اين دو رشته در آن تأسيس نشده باشد. به رغم نياز فراوان و اهميت و اثر ترجمه متون دينى، به دليل بى توجهى متوليان مربوط، و يا نداشتن درك درستى از موضوع، به ترجمه دين، هيچ گاه توجه در خور نشده و مترجمان دين، در جايگاه شايسته خود نايستاده اند. گويى ترجمه دين، در رشد و انتقال فرهنگ، چنان بى خاصيت و بى اثر بود كه بود و نبودش يكى به حساب آمد. از رهگذر همين بى توجهى و يا كم توجهى، مفاهيم دينى به درستى و دقت به زبان توده هاى مردم و مخاطبان، منتقل نشد و دين، آن گونه كه حق بود، به درستى به مخاطبان خود نرسيد.
همچنين رشته هاى زبان و مترجمى در دانشگاه ها، به دليل نياز و انتقال تجربيات به متن هاى درسى، روز به روز قاعده مندتر شدند و به تجربيات در اين زمينه افزوده شد، اما در انتقال انبوه تجربياتى كه در ترجمه متون دينى براى مترجمان به دست آمده است، هيچ تلاشى صورت نگرفته است. اينك پرسش جدى فراروى ما اين است كه چگونه مى توان اين خلأ را پر كرد و براى ترجمه

1.گروه ترجمه پژوهشكده علوم و معارف حديث به منظور تحقق رسالت نشر تعاليم علوم و معارف حديث، در سال ۱۳۷۸ تأسيس شده است. اين گروه با تمركز بر امر ترجمه اين اهداف را دنبال مى كند: ۱. ترجمه متون و كتاب هاى حديث شامل معارف اهل بيت عليهم السلام به زبان هاى مورد نياز مخاطبان، ۲. علمى كردن ترجمه متون حديثى، ۳. پرورش نيروى انسانى كارآمد براى ترجمه متون حديثى، ۴. تهيه اصول و ابزار ترجمه متون حديثى (فرهنگ اصطلاحات، قواعد ترجمه و ...). براى آگاهى بيشتر از اهداف و فعاليت هاى اين گروه ر.ك: كارنماى پژوهشى ده ساله مركز تحقيقات دارالحديث: ۱۳۸۳ ـ ۱۳۸۴. به كوشش: معاونت اطلاع رسانى مركز تحقيقات دارالحديث، قم: دارالحديث، چاپ اوّل، ۱۳۸۴، ص۱۲۸ ـ ۱۳۷. اين گروه تاكنون افزون بر ترجمه آثار بسيار به زبان هاى مختلف، چند طرح پژوهشى را نيز در دست اجرا دارد: ۱. تدوين معجم جامع اصطلاحات به كاربرده شده در احاديث، ۲. تدوين قواعد و اصول كاربردى ترجمه، ۳. كتاب شناسى ترجمه هاى متون حديثى، ۴. ايجاد بانك اطلاعات مترجمان و زبان ها، ۵. گردآورى مقالات لاتين حديثى.

صفحه از 302