دغدغه‏هاي ترجمه متون ديني - صفحه 303

عين حال، اين متون در بسيارى از موارد، بدون توجه به لايه هاى مختلف معنايى آنها، مبهم اند و ايجاد سؤال مى كنند. از سوى ديگر، ترجمه خود نوعى تفسير است. بدون تفسير، هيچ ترجمه اى ممكن نيست؛ چه رسد به ترجمه متون دينى. از اين رو، مترجم متون دينى بايد همواره بكوشد متون را در حد لازم و كافى توضيح دهد و هيچ ابهامى را تا جايى كه مى تواند باقى نگذارد؛ مثلاً ترجمه روايت «اكثر اهل الجنّة البله»، بدون توضيح معنايى آن طرح سؤال مى كند. از طرف ديگر، ترجمه بايد با ساير متون دينى وحدتى ساختارى داشته باشد و آنها را نفى و طرد نكند.
در ادامه همايش، ميزگرد تخصصى ترجمه متون دينى با حضور پنج تن از كارشناسان و صاحب نظران در اين حوزه تشكيل شد. حجة الإسلام و المسلمين محمد نقدى، (مسؤول مركز ترجمه قرآن) در ميزگرد، ضمن اشاره به كمبودهاى موجود در اين بخش گفت: «كمبود نيروى انسانى متخصص، بزرگ ترين مشكل بخش ترجمه متون دينى است كه با ايجاد كارگاه ترجمه و تربيت نيروى انسانى مى توان اين مشكل را برطرف كرد».
همچنين، نجفعلى ميرزايى (مدير مركز الحضارة لتنمية الفكر الاسلامى در لبنان) با تأكيد بر شناساندن ترجمه به عنوان يك علم به مجامع علمى گفت: «با مديريت كاربردى و تبيين سياست هاى كارآمد در بخش ترجمه مى توان در زمينه توليد علم و پيشرفت بيشتر، گام هاى مؤثرى برداشت». وى افزود: «مترجم بايد با فرهنگِ مقصد آشنايى كامل داشته باشد و ترجمه خود را مطابق با فرهنگ مقصد ارائه دهد».
نيز در اين ميزگرد، حجة الاسلام والمسلمين سيد ابوالقاسم حسينى (ژرفا)، پژوهشگر و مترجم علوم دينى، با بيان اين كه ترجمه، خلق يك اثر جديد همراه با پيكرسازى و دميدن روح است، گفت: «ترجمه، برگرداندن مطلب از زبانى به زبان ديگر نيست و گزارش و تبيين موضوع است، ولى متأسفانه مترجمان ما مى توانند پيكر نو بيافرينند، ولى از دميدن روح به مطالب عاجزند». وى قرآن كريم و برخى متون دينى را غير قابل ترجمه عنوان و تصريح كرد: «براى بيان معناى كامل كلمات اين متون، بايد توضيحات اضافى را داخل پرانتز و قلاب قرار دهيم، در حالى كه پرانتز و قلاب، جان و روح مطلب را مى گيرد».
در ادامه ميزگرد، دكتر محسن شجاع خانى (مشاور معاون پژوهشى سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامى) ضمن اشاره به كاستى هاى موجود در بخش ترجمه متون دينى گفت: «تاكنون نسبت به اثر بخش ترجمه ها بى توجه بوده ايم و نيازسنجى مخاطبان را ناديده گرفته ايم».
در ادامه، رضا بابايى (رئيس انجمن قلم حوزه) ترجمه را محصول روشنفكرى دانست و خاطر نشان كرد: «ترجمه محصول روشنفكرى و روشنفكرى محصول ترجمه است و اگر بخواهيم در اين زمينه موفق باشيم، مطالعات ترجمه و ترجمه شناسى را بايد هر چه زودتر آغاز كنيم كه در غير اين صورت، در اين حوزه، آينده خوشايندى نخواهيم داشت».

صفحه از 302