عرضه حديث بر امامان (ع) 1 - صفحه 37

۰.أتريد أن تكون إماماً يقتدى بك؟ من ردّ القول إلينا فقد سلم؛ ۱

۰.آيا مى خواهى امام باشى تا به تو اقتدا كنند؟ هر كس گفته را به ما عرضه كند سلامت مى ماند.

از بارزترين نمونه هايى كه مى توان به عنوان ترغيب به عرضه ارائه داد، ديدگاههاى آن روزگار نسبت به پيامبران پيشين است. امامان از اين ديدگاهها كه گاه از داستانهاى اسرائيلى سرچشمه گرفته و گاه به دست مفسّران ساخته شده بود، جويا مى گشتند و به ردّ و ابطال انديشه هاى باطل و گاه كفرآميز آنها مى پرداختند.
علاّمه مجلسى نمونه هايى از آن را در بحارالانوار (كتاب النبوّة) آورده است. ۲ از اين ميان داستان مشهور «داود(ع) و اوريا» ست كه امام رضا(ع) آن را از «على بن محمد الجهم» مى پرسد و پس از نقل آن، كلمه استرجاع بر زبان مى آورد و نسبتهاى ناروا به حضرت داود را ردّ مى كند. ۳
واقعه مشهور ديگر، داستان حضرت يوسف است كه در چند جا تفسيرهاى نادرستى از آيات قرآن انجام گرفته و امامان(ع) آن را ردّ كرده اند. راويان گاه، اين ردّ و انكارها را بر «امامان بعدى» نيز عرضه كرده اند. ۴
به جهت فراوانى اين اخبار كه «اسرائيليات» نام دارد، امامان قاعده اى كلى به دست محدثان تاريخ نگار دادند. جالب توجه است كه اين قاعده خود در ضمن عرضه حديث مشهور حَدِّثْ عن بنى اسراييل ولاحرج به دست آمده است. عرضه كننده حديث «عبدالاعلى بن أعين» است. او به امام صادق(ع) عرض مى كند:
فدايت شوم، حديثى كه مردم از رسول خدا(ص) نقل مى كنند كه فرمود: از بنى اسراييل حديث بگوييد؛ اشكالى نيست. امام صادق(ع) فرمود: آرى.

1.مختصر بصائر الدرجات، ص۹۲

2.بحارالانوار، ج۱۲، ص۳۰۱، ح۹۷؛ ج۱۴، ص۲۶، ح۵ و ۶

3.همان، ج۱۴، ص۲۳، ح۲

4.الكافى، ج۲، ص۳۴۱، ص۱۷

صفحه از 54