عرضه حديث بر امامان (ع) 1 - صفحه 47

اينگونه معنى و تأويل كردن احكام و آيات، بيشتر با اغراضى شيطانى انجام گرفته است و به تعبير قرآنى مصداق يريد الانسان ليفجر أمامه۱ ظ بوده است تا هم خود از شهوت حيوانى بهره ببرند و هم خيل پيروان دنيا پرست را به دور خود انبوه كنند.
عرضه حديثى ديگرى نشان مى دهد كه اين تأويل در احاديث امام باقر(ع) هم صورت گرفته است:

۰.فضيل بن عثمان:سئل أبوعبداللّه(ع) فقيل له: إن هؤلاء الأخابث يروون عن أبيك يقولون: إنّ أباك(ع) قال: إذا عرفت فاعمل ماشئت، فهم يستحلّون بعد ذلك كلّ محرّم، قال: مالهم لعنهم اللّه؟! إنّما قال أبى(ع): إذا عرفت الحقّ فاعمل ما شئت من خير يقبل منك؛ ۲

۰.فضيل بن عثمان مى گويد:از حضرت صادق(ع) سؤال شد كه: اين خبيثها از پدرت روايت مى كنند كه ايشان فرمود: «چون معرفت پيدا كردى هر كار خواهى بكن»، و بر اين اساس هر حرامى را حلال مى شمرند. امام صادق(ع) فرمود: چطور؟! خداوند ايشان را لعنت كند! منظور پدرم اين بود كه پس از شناخت حق، هر كار خيرى خواستى انجام ده كه از تو قبول مى شود.

گزارش اين واقعه كه خود يك عرضه حديثى است، در بخش «انگيزه هاى عرضه» خواهد آمد.
غلو و افراط غاليان در علم امام نيز، زمينه را براى ترديد راويان شيعه در احاديث مربوط به اين موضوع، فراهم آورد و آنان را ناگزير از عرضه هرگونه حديثى مربوط به علم امام نمود.
«كشى» تعدادى از اين احاديث را گزارش كرده است. ۳ نمونه هايى ديگر نيز در بحارالانوار يافت مى شود كه به يك مورد اشاره مى كنيم:
أبو ربيع شامى مى گويد: به امام صادق(ع) عرض كردم كه حديثى از «عمرو بن حمق» به من رسيده است حضرت فرمود: آن را عرضه كن.

1.سوره قيامت، آيه ۵

2.بحار الأنوار : ۷۱/۲۸۹/۵۳ .

3.نمونه هايى از آن را در پاورقى هاى ۴۰ ـ ۴۲ نشان داده ايم.

صفحه از 54