چهارصدوهشت نفر را در رديف اصحاب و راويان امام باقر(ع) ذكر كرده است ۱ و نيز با وجود آنكه برخى، راويان مؤثق اخبار امام صادق(ع) را بالغ بر چهارهزار نفر برشمرده اند ۲ ، و راويان امام موسى كاظم(ع) را دويست و هفتاد و دو نفر و راويان امام رضا(ع) را سيصد وهفده نفر و راويان امام جواد(ع) را صدوسيزده نفر و… دانسته اند، علّت اين گزينش محدود چيست و چرا نقل اين عده از مشايخ حديث اماميه از امتياز خاصى برخوردار شده است؟
همان گونه كه در شرح حال اين گروه خواهد آمد اين عدّه علاوه بر راوى بودن، از فقهاى مبرّز بوده اند و چون قدرت تميز بين اخبار درست و نادرست را داشتند مرجع راويان شيعه و برطرف كننده شبهات واختلافات آنان به حساب مى آمدند. اين گروه همچنين در بين ديگران متهم به كذب نبوده اند، و به همين دليل است كه در كلمات مرحوم كشّى به چنين عباراتى بر مى خوريم: «تصديقهم لما يقولون»، «وانقادوا لهم بالفقه» و «اقروا لهم بالفقه والعلم» ۳ .
علاوه بر اينها روايات فراوانى كه در مدح آنان از زبان پاك ائمه طاهرين(ع) روايت شده و كشّى و ديگران در كتب خود به آنها اشاره كرده اند، بيانگر جلالت قدر و بزرگى شأن اصحاب اجماع در حفظ مكتب و مواريث آن است و همين ويژگيهاست كه دانشمندان علم رجال را به تكريم آنها واداشته است.
اكنون به ذكر نمونه هايى از روايات مى پردازيم كه امامان پاك(ع) ديگران را به برخى از اين بزرگواران ارجاع داده اند و حتى دانشمندان عامه به مناسبتهايى به بعض از اين افراد مراجعه كرده اند:
امام صادق(ع) به «فيض بن مختار» دستور مى دهد آن گاه كه جوياى احاديث اهل بيت
1.رجال الطوسى، انتشارات اسلامى، ص۱۲۲ ـ ۱۵۱
2.الإرشاد، شيخ مفيد، ص۲۷۲؛ الذريعة، ج۲، ص۱۲۷؛ اعلام الورى، ص۲۷۷؛ مناقب آل ابى طالب، ج۴، ص۲۷۴ و رجال الطوسى، ص۲. گفتنى است كه شيخ طوسى در رجال خود از ۳۲۳۳ نفر از اصحاب امام صادق(ع) ياد كرده است.
3.رجوع شود به پاورقى شماره ۱۸
