از او داناتر تا آن زمان ، نديده بودم و مأمون از او در باره هر چيزى براى امتحان سؤال مى‏كرد ، او پاسخ مى‏داد و سخن ، پاسخ و مثال او ، همواره از قرآن بود .¹

2 . الگوى راستين اخلاق و عمل‏

زندگانى امام هشتم ، مصداق كامل و الگوى تمام‏نماى يك زندگى الهى است. رجاء بن ابى ضحّاك، رفتار عبادى ايشان از مدينه تا مرو را به طور دقيق‏^۲براى مأمون گزارش كرد^۳ و نتوانست اعجاب و شيفتگى خود را از اين همه عبادت، از شخص خليفه پنهان دارد. مأمون از وى خواست تا اين فضائل را براى كسى باز نگويد تا خليفه ، خود ، اين فضائل على بن موسى عليه السلام را منتشر سازد؛ ولى در سخنان مأمون، بيان اين فضائل، هيچ گاه ديده نشد. نگهبانِ گُماشته بر امام عليه السلام در سرخس نيز مطالب و تعابير زيبايى از عبادات پيوسته امام عليه السلام به ابو صَلت خبر مى‏دهد.^۴
ويژگى‏هاى اخلاقى امام رضا عليه السلام نيز در روايات متعدّدى گزارش شده است.^۵در اين مختصر، تنها به گزارش روايتى نسبتاً جامع، اكتفا مى‏كنيم.^۶ ابراهيم بن عبّاس، شاعر و نويسنده‏اى كه مدّتى در ركاب امام رضا عليه السلام بوده، با دقّت در رفتار ايشان، بخشى از سيره اخلاقى - عبادى ايشان را اين گونه روايت كرده است: