زندگی نامه امام رضا علیه السلام - صفحه 12

سال 203 هجرى كه ايشان در توس به شهادت رسيد ،۱ از امامت ايشان برخوردار بودند.
امام هشتم، در دوره بيست ساله امامت خويش، هفده سال را در مدينه و سه سال را در خراسان سپرى كرد. اين دوران، هم‏زمان با حاكميت هارون الرشيد، امين و مأمون بود.۲ هارون و مأمون، از مشهورترين خلفاى عبّاسى بوده‏اند.
هارون به يارى وزيران توانمند بَرمَكى، مقتدرانه توانست آرامشى نسبى را بر سرزمين‏هاى اسلامى حاكم كند و با رَصَد دقيق، هر مخالفى را به شدّت، سركوب مى‏كرد. بى‏ترديد، در يك حكومت كاملاً نظامى و ديكتاتورى، زندگى يك گروه عقيدتى مخالف، مانند علويان ، بسيار دشوار مى‏نمود و بيش از همه، حركت‏هاى پيشواى شيعيان ، يعنى امام كاظم عليه السلام نيز به شدّت كنترل مى‏شد. در چنين حكومتى، دستگيرى‏ها و زندانى كردن‏هاى گوناگون امام هفتم و سرانجام به شهادت رساندن ايشان، امرى اعجاب‏آور نمى‏نمود. تعبير رساى يكى از ياران امام هشتم، يعنى محمّد بن سِنان، از شخصيّت هارون، به خوبى بيانگر آن است كه در قلمرو بسيار گسترده حكومت عبّاسى، جز خفقان، چيز ديگر حكم‏فرما نبوده است. او مى‏گويد:
از شمشير هارون، خون مى‏چكد .۳
اين سختگيرى‏ها پس از شهادت امام كاظم عليه السلام نيز بر شيعيان ادامه داشت؛ ولى تعرّضات جدّى بر امام رضا عليه السلام در دوره هارون، نه تنها گزارش نشده، بلكه در متون روايى آمده است كه امام رضا عليه السلام مكرّر پيشگويى كرده بودند كه: «هارون، توان

1.الإرشاد: ج‏۲ ص‏۲۴۷.

2.بشارة المصطفى: ص‏۲۱۸، عيون أخبار الرضا عليه السلام : ج‏۱ ص‏۱۹، دلائل الإمامة: ص ۱۷۵.

3.الكافى: ج‏۸ ص‏۲۵۷.

صفحه از 46