زبان آگاهي پيامبر (ص) و امامان (ع) 2 - صفحه 163

«تيادورس در تفسيرى كه از سِفْر اوّل تورات كرده است گويد: خداوند تبارك و تعالى به زبان نبطى كه فصيح ترين زبان سُريانى است با آدم سخن گفت و مردم بابل نيز به همان زبان سخن مى گفتند. هنگامى كه خداوند زبانها را به هم درآميخت و مردم به هرگوشه و كنارى پراكنده شدند، زبان اهل بابل به حال خود باقى ماند. ولى آن زبان نَبَطى كه روستاييان با آن سخن گويند سريانى شكسته اى است كه استقامت لفظ ندارد.» ۱

۰.يك: انّ اميرالمؤمنين(ع) حين اتى اهل النهروان نزل «قطُفتا»فاجتمع اليه أهل «بادُرويا» فشكُوا إليه ثقل خراجهم وكلّموه بالنبطية وانّ لهم جيراناً اوسع أرضاً واقلّ خراجاً فاجابهم بالنبطيّة «رعرور ضامن عوديا» قال:فمعناه ربّ رجر صغير خير من رجز كبير؛ ۲

۰.اميرالمؤمنين(ع) هنگامى در ديدار با اهل نهروان، در محلّ «قطفتا» رحل افكندند. مردم «بادرويا» پيرامون آن حضرت گرد آمدند و از سنگينى مالياتشان گلايه كردند و با زبان نبطى با آن حضرت سخن گفتند و عرضه داشتند كه:همسايگانى داريم با زمين هاى بيشتر و ماليات كمتر. آن حضرت به زبان نبطى در پاسخ گفتند: «رعرورضامن عوديا».

اين جمله، به دوگونه زير، تفسير شده است:
1 ـ ربّ دُخن صغير خير مِن دُخنٍ كبير. ۳
2 ـ ربّ رجز صغير خير مِنْ رَجز كبير.

توضيح

«قَطُفْتا» محلّه بزرگى در قسمت غربى بغداد است كه ميان آن و دجله كمتر از يك ميل فاصله است. «بادوريا» نيز سرزمينى در ناحيه غربى بغداد است.
علاّمه مجلسى درباره اعراب و معناى واژه رَجز احتمالات سه گانه اى را مطرح كرده

1.الفهرست، ابن نديم، ص۱۹

2.غرر الحكم : ۴۴۸۰ .

3.«دخن»، نوعى از غله است.

صفحه از 186