ـ «له اصل» دلالت بر مدح صاحب آن دارد.

بسيارى از علما و رجاليان عبارت «له اصل» را از الفاظ مدح راوى بر شمرده اند. شيخ سليمان بحرانى مى گويد:
ان كون الرجل صاحب الاصل يستفاد منه مدح. ^۱
علامه وحيد بهبهانى مى نويسد:
والظاهر ان كون الرجل صاحب اصل يفيد حسناً لا الحسن الاصطلاحى. ^۲
و از مجلسى ثانى و جدش مجلسى اوّل نقل مى كند:
عند خالى وجدّى على ما هو ببالى كون الرجل ذا اصل من اسباب الحسن و عندى فيه تأمل. ^۳
به اين ترتيب وحيد بهبهانى كاملاً به اين مسئله معتقد نيست.
شيخ آقابزرگ در ادامه بحث خويش در تأكيد بر اهميت اصول مى نويسد:
امتيازى كه براى اصول نسبت به كتب حديثى پديد آمد به مزيت خاصى از حيث عمل صاحبان آن ارتباط پيدا مى كند، و آن دقت در ثبت و ضبط دقيق و فى المجلس روايات است. از اين رو اصحاب اصول غالباً مورد ستايش امامان واقع شدند، بنابراين بايد اين قول علماى رجال را كه در ترجمه يكى از اصحاب اصول مى گويند: «ان له اصلاً» از الفاظ مدح به شمار آوريم؛ زيرا اين تعبير بر مزاياى خاصى در مورد صاحب اصل از حيث ضبط حديث، حفظ و نگهدارى نسخه از عوامل خطا و نسيان و پرهيز از اختلاط و اشتباه و از همه مهمتر آمادگى او در اخذ حديث با عين الفاظ از سرچشمه هاى اصلى آن دلالت مى كند. ^۴
البته اين مسئله خالى از نقد نيست، زيرا بسيارى از صاحبان اصول داراى مذهبهاى