در جامعه اى با ساختار اجتماعى مرحله دوم ـ كه قبح ارتكاب نابهنجارى ها كاهش يافته و برخى كجروى ها مهار نمى شود و افزايشى در مرتكب شوندگان اين بدى ها به وجود آمده است ـ مرتكبان كجروى هاى مهار نشونده ، به اعمال فشار عليه افراد صالح و رعايت كنندگان آن هنجارها ـ كه اينان آن را نقض مى كنند ـ مى پردازند ، به قانون شكنى ادامه مى دهند ، توطئه مى كنند، به صالحان تهمت مى زنند ، شايعه مى پراكنند و سعى در حذف افراد صالح از مصادر امور مى كنند. در اين صورت، در واقع جامعه به حالت بعدى و ساختارى تازه تبديل مى شود.

در جامعه اى با ساختار اجتماعى مرحله سوم ، عليه صالحان ، گروه ها و شبه گروه هاى فشار شكل مى گيرد . دسته ها و گروه هاى فشار ياد شده ، در اجراى صحيح امور ، كارشكنى مى كنند ، رشوه مى دهند و اعمال نفوذ مى كنند . در چنين حالتى ، خوبان به نسبت تحمل از كمتر تا بيشتر ، از تصدى امور استعفا مى دهند و نيز به تدريج بيشتر مردم ، از متصديان صالح ـ كه بد نمايان شده اند ـ رويگردان مى شوند و به سمت بدان حاكم مى روند و جامعه به ساختار ديگرى مى رسد.

نكته دوم اين كه آثار متراكم عمل ، كه در بعد روانى ، شخصيت و در جنبه اجتماعى ، ساختار اجتماعى ناميده مى شود ، به عنوان يك واقعيت بر عمل انسان اثر مى گذارند و عمل آدمى به نحوى زير تأثيرهاى شخصيت و ساختار اجتماعى قرار دارد.

وجود تشويق براى برخى عمل ها، يعنى عمل شوق آور شخص الف براى عمل ج از هر كس كه سر بزند ، وجود تنبيه براى برخى عمل ها، يعنى عمل رنج دهنده شخص الف براى عمل ح از هر كس كه سر بزند . پس ساختار اجتماعى آثار متراكم عمل هاى الف و ل و م ، از اشخاص الف و ل و م است و تشويق و تنبيه و متقاعدسازى ، همگى عمل هاى اشخاص الف و ل و م به شمار مى آيد . در نتيجه نمودار بالا ، با مطالب ديگر كه در اين نوشتار آمده ، اختلاف ندارد.
اكنون با توجّه به مطالب گفته شده ، فرايند تسلط اشرار بر جامعه را توضيح مى دهيم . ساختار اجتماعى معيّنى را در نظر بگيريد كه بعضى بدرفتارى ها در آن تنبيه نمى شود ؛ يعنى بر برخى كجروى ها كه در آموزه هاى دينى كجروى قلمداد شده ، كنترل اجتماعى اعمال نمى گردد . در جامعه اى با اين ساختار اجتماعى ، اوّلاً كجروى هاى كنترل نشونده افزايش مى يابد ، يعنى چون اين كجروى ها با فشار اجتماعى روبه رو نمى شوند ، به تدريج مرتكب شوندگان افزايش مى يابند ؛ و ثانياً به اندازه اى بيشتر از قبل ، قبح ارتكاب بدى از بين مى رود ، يعنى به طور كل قبح ارتكاب نابهنجارى ها كاهش مى يابد و ساختار جامعه ، به حالت جديدى ، متفاوت از قبل تبديل مى شود.