![](/Image.aspx?t=samandehi&n=M618_T1_File_838565.jpg)
در جامعه اى با چنين ساختار اجتماعى ـ فرهنگى كه بدى ها رواج يابد ، ارتباطات و تعامل هاى اجتماعى از افراط در فردگرايى و سودجويى و قانون شكنى مشحون گردد ، ارزش ها ضد ارزش شود ، هنجارها شكسته شود ، و زورگويان ، ستمكاران ، نادانان ، بى خردان ، بدكاران و خائنان بر امور مسلط گردند و از ترس آزارشان با آنها سازش شود و قلب ها پراكنده و پيوندها گسسته گردد ، همه ويژگى هاى انحطاط ديده مى شود.
گروه ها، اجتماعات و جوامع ، واقعيت هايى هستند كه مورد بررسى جامعه شناسان قرار مى گيرند . در همه دانش ها، تلاش براى طبقه بندى امور ديده مى شود . گاهى تغيير طبقه بندى ها در يك دانش ، نشانه تغيير در آن دانش است . در جامعه شناسى نيز گروه ها، اجتماعات وجوامع، موضوع طبقه بندى هستند و انواع طبقه بندى درباره آنها ارائه شده است.
در طبقه بندى جوامع ، ملاك هاى گوناگونى در نظر بوده است . با توجّه به ملاك و معيار طبقه بندى، مى توان برخى طبقه بندى ها را با يكديگر مقايسه كرد . برخى طبقه بندى ها با تفاوت ملاك ها غير قابل مقايسه با يكديگر بوده و در كنار يكديگر مى توانند مورد قبول قرار گيرند.
روايت 21138 وسائل الشيعه ، حاوى يك طبقه بندى از جوامع براساس طرز برخورد با ارزش ها و هنجارهاى دينى است . اين روايت ، به طور ضمنى از تغيير فرهنگى يك جامعه در طول زمان نيز سخن مى گويد . پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله مى فرمايد : «وقتى زنانتان فاسد و جوانانتان فاسق باشند و بر رعايت ارزش ها و هنجارها تأكيد نكنيد و از زشتى ها و بدى ها و نابهنجارى ها جلوگيرى به عمل نياوريد ، چگونه خواهيد بود؟» به آن حضرت گفته شد : آيا چنين خواهد بود؟ حضرت فرمود : «بلى و بدتر از آن اين كه، وقتى بر ضد ارزش ها و زشتى ها و نابهنجارى ها تأكيد و از ارزش ها و هنجارها جلوگيرى كنيد ، چگونه خواهيد بود؟» به آن حضرت گفته شد : آيا چنين خواهد بود؟ پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله فرمود : «بلى و بدتر از آن اين كه، وقتى ارزش ها و هنجارها را ضد ارزش و نابهنجارى ببينيد و ضد ارزش ها و بدى ها و نابهنجارى ها را ارزش و هنجار ببينيد ، چگونه خواهيد بود؟»
با توجّه به وضعيت مدينة النّبى كه در آن امر به معروف و نهى از منكر انجام مى شد و سه حالت ديگر كه پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله در اين روايت به آن اشاره كرده اند، يك طبقه بندى چهار حالتى از جوامع ، با ملاك طرز برخورد با معروف ها و منكرهاى دينى در اختيار داريم . قابل يادآورى است كه در اين روايت ، وضعيت كلان جامعه با توجّه به ويژگى فرهنگى و عملى اكثريت مردم يك جامعه توصيف شده است .