همان طور كه از مقايسه دو نمودار معلوم مى شود ، مواجهه با امور نيازآفرين و امور برطرف كننده نياز ، هر دو به اثر عاطفى مى انجامد كه روان شناسان به هر دو ، هيجان مى گويند . امّا در عين حال برخى روان شناسان به اثر عاطفى در نمودار اوّل، انگيزش هم مى گويند . آن گاه است كه رابطه منطقى هيجان و انگيزش طبق نظر اينها عموم و خصوص مطلق مى شود ، در حالى كه تلاش دارند رابطه آنها را تباين اعلام كنند . به نظر مى رسد براى رسيدن به مرزبندى روشن مفهومى ميان هيجان و انگيزش ، بايد نمودار اوّل را تكميل كنيم.

ميل و شوق به وسيله ايمنى بخش را ، انگيزش و ترس و وحشت ياد شده را هيجان منفى مى ناميم . هيجان منفى آنست كه در نمودار دوم آمد و بايد دقت كرد كه اساساً واقعيت منعكس شده در نمودار دوم ، غير از واقعيت بيان شده در نمودار اوّل است.
ممكن است كسى بگويد مطلب شما ، همان نظر رايج روان شناسان است . پاسخ اين است كه ما بر نامعلومى و بن بستى كه اتكينسون ياد مى كند ، چيره شديم و از لغزش يكى گرفتن برخى هيجانات با انگيزش ، و نيز يكى گرفتن انگيزش و رفتار پرهيز كرديم.
اگر كسى بپرسد طبق قاعده ارائه تعريف از موضوع مورد بررسى ، آيا نبايد انگيزش و هيجان را ـ كه هر دو اثر عاطفى يا حالت عاطفى هستند ـ يكى دانست ، پاسخ مى دهيم ميل و شوق به چيزى كه در اختيار نداريم ، حالت عاطفى است ، ولى با حالت رضايت از وصل به چيزى متفاوت است . شوق به دست يافتن كجا ، و رضايت وصل كجا . نيز حالت شوقِ دست يابى به چيزى ، غير از حالت رنج آميز ناشى از نياز است كه حالتى منفى است.
امّا وجه مشترك هيجان مثبت و هيجان منفى ، افزون بر حالت عاطفى بودن ، به وضع موجود بودن توجّه دارد ؛ در حالى كه انگيزش حالت عاطفى مثبت ، به وضع ناموجود ، يا حالت عاطفى مثبت ، به وضع آينده معطوف است . با توجّه به اين تفاوت ، مى توان نمودار دوم را نيز توسعه داد و در آن در كنار هيجان ، يك انگيزش را نيز نشان داد .