نقد «تدوين السنّة» ابراهيم فوزی - صفحه 298

فصل پنجم: نويسنده در اين فصل به نقد حديث از جهت متن مى پردازد و نكته اى كه درموارد متعدد كتاب بيان كرده است، تكرار مى كند: بخارى و مسلم رواياتى نقل كرده اند كه نه به كار دين مسلمانان مى آيد و نه به كار دنياى آنها؛ سپس نمونه هايى از اين احاديث را نقل مى كند؛ مثل:
1 ـ لن يبقى على الارض بعد مأة سنة نفس منفوسة؛ ۱
2 ـ اذا وقع الذباب فى شراب احدكم فليغوصه او يغمسه فانه فى احد جناحيه داء و فى الاخر شفاء. ۲
قسمتى از اين فصل به احاديث ابى هريره مربوط است. نويسنده احاديث متعددى را كه به نظر او از حيث متن قابل نقد هستند ذكر مى كند؛ مثلاً اين حديث:

۰.اذا سمعتم صياح الديكه فاسألوا الله من فضله فانها رأت ملكاً واذا سمعتم نهيق الحمار فتعوذوا بالله من الشيطان فانه رأت الشيطان. ۳

پاره ديگر اين فصل به احاديث تجسيم مى پردازد. نويسنده سپس در بحثى تحت عنوان «احاديث فى الصحيحين مخالفة للعقل والشريعة» با نقل رواياتى در اين زمينه، فصل پنجم را به پايان مى برد. يكى از اين روايات حديثى است در صحيح مسلم از رسول اللّه(ص):

۰.… عن رسول اللّه قال:يجيء يوم القيامة اناس من المسلمين بذنوب امثال الجبال فيغفرها الله لهم ويضعها على اليهود والنصارى. ۴

بخش سوم

بخش سوم كتاب كه در يك مقدمه و چهار فصل مرتّب شده است، به بحث از سنت بعد از تدوين مى پردازد. در اين بخش نويسنده معتقد است ثمره اختلافاتى كه در باب تدوين احاديث پيش آمده، در فتاوا ظاهر شده است؛ البته به اعتقاد نويسنده اختلاف در عبادات اندك است و مشكل عمده در ابواب غير عبادات نظير احكام جنايى، عقود، ازدواج و طلاق و احكام وصيت و ارث

1.همان، ص۲۴۲

2.همان، ص۲۴۴

3.همان، ص۲۴۹

4.همان، ص۲۵۹

صفحه از 298