پژوهشي در اسباب نزول آيه«اكمال دين» - صفحه 118

حاشيه سيره حلبيه ۱ ، تاريخ طبرى ۲ و تاريخ ذهبى ۳ ومانند اينان هستند.
بنابراين روايت( روايت خروج حضرت از مدينه در روز شنبه)، باقى مانده ذو القعده پنج روز بوده است؛ يعنى شنبه، يكشنبه، دوشنبه، سه شنبه، چهارشنبه، و اول ذو الحجه روز پنج شنبه بوده و روز عرفه با جمعه مصادف شده است، پس مدت حركت از مدينه به مكه نُه روز شده، مگر آن كه راوى، ذوالقعده را تمام(30روز) تصور كرده بعد معلوم گرديده كه ناقص(29روز)است.
ابن كثير از كسانى است كه از اين عقيده دفاع كرده اند. او در«سيره» مى گويد:
احمد از… از اُنس بن مالك انصارى نقل مى كند كه گفت: رسول خدا ـ صلى الله عليه وسلم ـ چهار ركعت نماز ظهر را در مسجدش در مدينه خواند، سپس نماز عصر را به دو ركعت در ذوالحليفه خواند، و بى ترديد اين در حجةالوداع بود. اين روايت از اين دو وجه منحصر به احمد است، و اين دو وجه بر معيار صحيح استوار است.
اين روايت بيقين خروج حضرت در روز جمعه را نفى مى كند. بنابراين ممكن نيست كه خروج حضرت روز پنج شنبه بوده باشد ـ چنانكه ابن حزم گفته است ـ، زيرا خروج در روز بيست و چهارم ذو القعده بوده است، چرا كه خلافى نيست در اينكه اول ذو الحجه روز پنج شنبه بوده است؛ زيرا به تواتر و اجماع ثابت گرديده كه پيامبر(ع) روز جمعه در عرفات وقوف كرد و روز عرفه بى ترديد نهم ذو الحجه است.
پس اگر خروج پيامبر روز پنج شنبه بيست و چهارم ذو القعده بوده، بيقين شش شب از ذو القعده باقى مانده: شبهاى جمعه، شنبه، يكشنبه، دوشنبه، سه شنبه، چهارشنبه. در حالى كه ابن عباس، عايشه و جابر گفته اند پيامبر پنج روز مانده

1.حاشيه سيره حلبيه, ج۳, ص۳

2.تاريخ طبرى, ج۳, ص۱۴۸

3.تاريخ ذهبى, ج۲, ص۷۰۱

صفحه از 116