پژوهشي در اسباب نزول آيه«اكمال دين» - صفحه 109

نسايى با سفيان ثورى موافق است و نه با خليفه عمر، وى در«سنن» خود عنوان«جمع بين نماز ظهر و عصر در عرفه» را آورده و ذيل آن از جابربن عبدالله روايت كرده است كه گفت:
رسول خدا ـ صلى الله عليه وسلم ـ حركت كرد تا به عرفه رسيد، در آنجا خيمه اى را ديد كه براى ايشان، در«نَمِرة» بر پا شده بود. در آن خيمه فرود آمد تا آنكه خورشيد بر آمد، آنگاه فرمود تا براى ايشان ناقه بياورند، آوردند، حضرت حركت كرد تا به ميانه وادى عرفه رسيد، در آنجا ماندند و براى مردم سخن گفتند، سپس بلال اذان گفت و پيامبر نماز ظهر و عصر را بدون فاصله ميان آن دو به جا آوردند. ۱
اما اين پاسخ كه نماز جمعه در سفر ساقط مى گردد، مورد اختلاف فقهاست، و اگر درست مى بود كه روز عرفه مصادف با جمعه بود و پيامبر نماز جمعه نخواندند، بيقين راويان حجةالوداع آن را نقل مى كردند.
ابن حزم در پاسخ به اين مطلب به تكاپو افتاده و در«المحلى» چنين گفته است:
مسئله: هرگاه امام روز عرفه را با روز جمعه مصادف يافت، بايد نماز را به جهر بخواند، يعنى نماز جمعه بخواند و بايد در منى و مكه نيز نماز جمعه بخواند، زيرا نصّى بر نهى از اين امر نيامده است، و خداى تعالى مى فرمايد: اذا نودى الصلاة من يوم الجمعة فاسعوا الى ذكر الله و ذروا البيع ، و وجوب نماز جمعه را به روز عرفه و منى در عرفه و منى تخصيص نزده است.
از طريق محمد بن عبدالسلام الخشنى و او از محمد بن المثنى و وى از مسلم بن ابراهيم و ايشان از شبربن منصور و او از ابن جريج و وى از عطاءِ بن ابى رباح براى ما روايت كرده اند كه گفت: هرگاه روز جمعه با روز عرفه مصادف گرديد، امام نماز را به جهر مى خواند(حمد و سوره را بلند مى خواند). همچنين از عبدالرزاق به نقل از ابن جريج و او از عطاءِ همانند اين، روايت شده است….

1.سنن نسائى, ج۱, ص۲۹۰

صفحه از 116