جواز نقل به معنا
پرسش :
آیا نقل به معنا جایز است؟
پاسخ :
جواز نقل به معنا، نزد عالمان علوم حدیث، امرى پذیرفته شده است و مخالفان آن بسیار اندکند.
خطیب بغدادى (م ۴۶۳ ق) مى نویسد:
مستحب است حدیث با عین الفاظش نقل شود؛ زیرا این سالم ترین راه است.[۱]
پس از آن مى گوید: در جواز نقل، سه رأى و نظر است. برخى نقل به الفاظ را مطلقا واجب دانسته اند، برخى دیگر آن را در کلام رسول خدا(ص) واجب مى دانند و گروه سوّمى به جواز آن به طور مطلق عقیده دارند.[۲]
پدر شیخ بهایى (۹۱۸ ـ ۹۸۴ ق) گوید:
اکثر پیشینیان و متأخّران از فرقه هاى مختلف اسلامى، بر این عقیده اند که نقل به معنا جایزاست، به شرط آنکه ناقل یقین داشته باشد معنا را رسانده است.[۳]
شهید ثانى (۹۱۱ ـ ۹۶۵ ق) فرموده است:
راوى حدیث در صورتى که با واژه هاى زبان عرب و معناى آنها و جایگاه هریک آشنا باشد، مى تواند نقل به معنا کند.[۴]
فخرالدین طریحى (۹۷۹ـ۱۰۸۵ق) مى گوید:
نقل به معنا در صورت دانستن جایگاه واژه ها و تلاش در رساندن اصل معنا جایز است. این امر را عموم محدّثان پذیرفته اند؛ بلى، تنها گروهى اندک با آن مخالفت ورزیده اند.[۵]
به هرحال، اصل این مسئله، فى الجمله مورد توافق محدثان و عالمان حدیث است.
[۱]
. الکفایة فى علم الرّوایة، دارالکتب العلمیة، بیروت، ۱۴۰۹ق ـ ۱۹۸۸م، ص۱۶۷.
[۳]
. وصول الاخیار إلى اصول الاخبار، حسین بن عبدالصّمد العاملى، مجمع الذّخائر الاسلامیة، قم، ۱۴۰۱ق، ص۱۵۲.
[۴]
. درایةالحدیث، شهید ثانى، ص۱۱۲.
[۵]
. جامع المقال، فخرالدین طریحى، کتابفروشى جعفرى تبریزى، تهران، ص۴۲.
بخش پاسخ گویی پایگاه حدیث نت
