الخواص، المناقب خوارزمى ۱ و نهج البلاغة (به شماره 226 و جاهاى ديگر) بدون اين نام وجود دارد. درباره خطبه توحيد و بررسى اينكه چگونه يك مضمون، با اندكى تفاوت، به دو امام (اميرالمؤمنين و امام رضا(ع» نسبت داده شده، ۲ فرصت ديگرى مى طلبد. در نهج البلاغة و مصادر آن هم خطبه هاى متعددى به نام توحيد يا در موضوع توحيد وجود دارد. خطبه طالوتيه در روضة الكافى با همين نام آمده و در قسمتى از آن، امام مى فرمايد: «به خدا قسم، اگر به تعداد ياران طالوت همراه مى داشتم، شما را با شمشير مى زدم». ۳
منبع خطبه كشف ـچنان كه در الذريعة آمده ـ كتاب تفسير سوره روم (تأليف سال 984) است. ۴ اما پيش از آن، بياضى مطالب خطبه كشف را ساخته غاليان دانسته است. ۵ خطبه منبريه، با اين نام، در تذكرة الخواص ۶ و بدون اين نام، در نهج البلاغة (به شماره 131) وجود دارد. خطبه وسيله، با همين نام، در روضة الكافى و تحف العقول آمده و خطبه مونقه همان خطبه اى است كه گفته مى شود اميرمؤمنان(ع) بدون استفاده از حرف «الف» ايراد فرمود. ابن شهرآشوب به كلمات كوتاهى از آن اشاره كرده و نام مونقه را براى آن برگزيده است ۷ و ابن ابى الحديد تمامى اين خطبه را گزارش كرده، اما نامى برايش ذكر نمى كند. ۸ گويا انتخاب نام مونقه به دليل وجود اين كلمه در خطبه است.
آنچه آمد، اجمالى از خطبه هاى منسوب به على(ع) و اشاره به منابع آنها بود. بخش اصلى اين نوشتار، تفصيل درباره خطبه هاى ديگرى است كه در پى خواهد آمد.
1. خطبه افتخار
يكى از خطبه هاى منسوب به امير مؤمنان(ع) «خطبه افتخار» است كه ابن شهرآشوب كلماتى از آن را نقل و حافظ بُرسى تفصيل آن را آورده است و در غير از اين دو كتاب، سخنى از آن نيست.
ابن شهرآشوب مى نويسد:
1.مناقب آل ابى طالب، ج ۲، ص ۵۸.
2.تذكرة الخواص، ص ۱۱۶ ؛ المناقب، ص ۲۶۷.
3.تحف العقول، ص ۴۹ ؛ عيون الأخبار، ج ۱، ص ۳۰۲.
4.روضة الكافى، ص ۳۱.
5.الذريعة، ج ۷، ص ۱۹۵، ش ۲۰۵ و ج ۵، ص ۱۳۸.
6.الصراط المستقيم، ج ۱، ص ۹۵.
7.تذكرة الخواص، ص ۱۱۴.
8.شرح نهج البلاغة، ج ۱۹، ص ۱۴۰.
