6. خطبه غراء

خطبه 83 نهج البلاغة موسوم به غراست. پيش از آن در عقد الفريد هم خطبه اى به اين نام آمده، ولى آنها با هم متفاوت اند. آنچه در نهج البلاغة آمده، درباره دنيا و آخرت و سفارش به تقوا بوده، آنچه ابن عبد ربه آورده، مربوط به توحيد و نبوت است. ^۱ با اين همه، در كتاب المناقب كلماتى به عنوان خطبه غراء ذكر شده كه در دو منبع پيشين نيست:
ويل لأهل الأرض إذا دُعى على منابرهم باسم الملتجى والمستكفى.
ابن شهرآشوب مى گويد:
ملتجى لقب خلفا نيست، ولى بررسى ما نشان مى دهد كه مقصود، متقى است كه به قبيله بنى حمدان پناه برد. (چون ملتجى به معناى پناه برنده است). سپس از قول امام مى آيد كه نام مردى از ربيعه كه اولش سين و ميم است.... ^۲
درباره آنچه با نام خطبه غراء در المناقب ذكر شده، يك احتمال آن است كه ابن عبدربه و سيّدرضى همه خطبه را نقل نكرده اند و آنچه سروى گفته، جزء آن خطبه است. احتمال ديگر آن است كه خطبه هاى متعددى را از امام با وصف غراء (شيوا و فصيح) ياد كرده باشند. به هر حال، كلماتى كه در المناقب آمده، چندان قابل اعتماد نيست؛ چون اگر قرار بود امام پيش گويى كند، آن همه توجيه و واسطه لازم نداشت.

7. خطبه قصيه

ابن شهرآشوب هنگام نام بردن از خطبه هاى اميرمؤمنان(ع)، كلمه قصبيه را ذكر مى كند ^۳ و در جاى ديگر قصيه مى نويسد ^۴ : مى توان آن را ناشى از تصحيف يا اشكال چاپى دانست. او تنها به كلماتى از اين خطبه اشاره كرده است:
العجب كل العجب بين جمادى و رجب... و اىّ عجب من أموات يضربون هامات الاحياء. ^۵
وى سند و مصدرى براى خطبه ذكر نمى كند. ما نيز به كتابى كه پيش از المناقب آن را ذكر كرده باشد، دست نيافتيم؛ ليكن در مختصر بصائر الدرجات خطبه اى طولانى از على(ع) نقل شده كه مؤلف، آن را مخزون نام نهاده و در ميان مطالب آن، جملات فوق هم وجود دارد. با اينكه در