تدوين حديث(7): منع تدوين حديث؛ پیامدها و بازتابها - صفحه 25

مى نيوشيدند، كجا حاكمان مى توانستند به وسيله مزدوران فرهنگ ستيز، حديث بسازند و بگسترند و چهره سازى كنند؟ بخشى از اقدامات زشت و انحراف آفرين معاويه و امويان را در اين زمينه، ابن ابى الحديد آورده است. او به نقل از مدائنى، تلاشها و تمهيدات معاويه را براى زدودن ياد على(ع) از ذهنها و ستردن فضايل على(ع) از ذهن و زبان مردم و فضيلت تراشى براى خلفا و صحابه و ترويج و نشر و تعليم آن، ياد مى كند و از جمله مى نويسد:
تا بدانجا كه اين فضايل برساخته را روايت مى كردند و آموزش مى دادند، بدان سان كه آن را آموزش مى دادند؛ و به همگان آنها را آموختند: به زنها، دخترها، خادمان و اطرافيان.
ابن ابى الحديد اضافه مى كند:
بدين سان، حديثهاى دروغ بسيارى چهره نمود و بهتانهايى نشر يافت. ۱
ابن ابى الحديد پس از آنچه از مدائنى آورده، از ابن عرفه (معروف به ابن نفطويه) نقل كرده است كه:
بسيارى از احاديث برساخته در فضايل صحابه، به روزگار بنى اميه، براى تقرّب بدانها ساخته شد. آنان براى شكستن شكوه بنى هاشم چنين مى كردند. ۲
مورخ و محقق بزرگ قرن سوم هجرى، ابن قتيبه، را در اين باره سخنى است تنبّه آفرين. او مى نويسد:
هر آنكه را از او (على ـ ع ـ ) ياد مى كرد و يا حديثى از وى گزارش مى كرد، رها مى كردند و به فراموشى مى سپردند؛ تا بدانجا كه بسيارى از محدّثان از اينكه حديثى نقل كنند، تن مى زدند و به نقل و گسترش فضايل عمرو بن عاص، معاويه و… روى مى آوردند… و اگر كسى مى گفت على برادر پيامبر است و پدر «سبطين» (حسن و حسين) است و اصحاب كسا، على و

1.شرح ابن أبى الحديد، ج۱۱، ص۴۴ـ۴۶

2.همان.

صفحه از 17