مخالفان نگارش حديث در صدر اسلام(2) - صفحه 31

اين، آنچه در زير مى آيد، تصوّرى مناسب را درباره خصوصيّت اين مطلب هاى مكّى(يا شبه مكى) به دست مى دهد.
54ـ شخصيت هاى مكى در دو سوى اختلاف نظر حضور دارند. ۱ سعيدبن جبير(م95و كوفى تباراست) ۲ ، مجاهد بن جبر(م104) ۳ و عمروبن دينار مخالف كتابت اند. از اين رو، هنگامى كه عمرو از نوشتن سفيان آگاه مى شود، ناگهان به گريستن مى پردازد و چون آرامش خود را براى ابراز تنفر نسبت به كتابت باز مى يابد، ۴ به اينكه عقيده اش نگاشته شود اعتراض مى كند. ۵ به ظاهر، مجاهد طرفدار كتابت نيز هست. ۶ عطاءبن ابى رباح(م114) ۷ و ابن جريج(م150) ۸ نيز آشكارا چنين اند. در حالى كه در حديثى ديگر، سفيان با آسودگى آشكار از عمرو در باب يادداشت ها(اطراف) پرسش مى كند. ۹ نام سعيدبن جبير نيز همواره در برابر ابن عباس و ابن عمرو صحابى

1.نك، همان، ص۲۳۵

2.طبقات، ج۶، ص۱۷۹، س۲۳

3.سنن، شماره۴۷۲، و ابن ابى شيبه، مصنّف، ج۵، ص۳۰۲، شماره۳۰۸ ۲۶: مخالف بودن وى با نوشتن در دفترها(كراريس).

4.تقييد، ص۴۷b؛ طبقات، ج۵، ص۳۵۳، س۱۲؛ فسوى، معرفة، ج۲، ص۱۹، س۱۱؛ و مقايسه كنيد با: ابوزرعه، تاريخ، ص۴۵۰، شمارهbis۱۱۲۹، و ص۵۱۳، شماره۱۳۶۲

5.طبقات، ج۵، ص۳۵۳، س۱۵؛ نك: پايين، بند۱۰۹، و مقايسه كنيد با بمMotzki, Anfange p.۲۳۵.

6.تقييد، ص۱۰۵b؛ سنن شماره۵۰۸؛ علل، ج۱، ص۲۱۸، شماره۲۴۹؛ تقييد، ص۱۰۵c او همچنين در نقل حديث هايى درباره عبدالله بن عمرو و«صادقه»اش سهمى دارد؛ شولر او را«حلقه واسط» مى داند (Mundliche Thora ص۲۴۸ به بعد، ومقايسه كنيد با، ص۲۴۳).

7.رامهرمزى، محدث، ص۳۷۳، شماره۳۴۴(به طور غيرمستقيم در Motzki, Anfange, p۲۲۵ ذكر شده)؛ و مقايسه كنيد با: سنن، شماره۵۱۲، و رامهرمزى، محدّث، ص۳۷۱، شماره۳۳۹.

8.تقييد، ص۱۱۲d؛ رامهرمزى، محدّث، ص۳۷۷، ش۳۵۷. نيز مقايسه كنيد با: فسوى، معرفة، ج۲، ص۲۵، س۱۴؛طبقات؛ ج۵،ص۳۶۱، س۱۷ و ۲۱ و ص۳۶۲، س۱؛Motzki, Anfange, p.۲۴۷-۵۰

9.طبقات، ج۵، ص۲۵۳، س۲۴؛ همچنين هنگامى كه حمّادبن زيد به ياد مى آورد كه سفيان جوان را با لوح ها در حضور عمرو ديده است، از واكنش مخالفى سخن نمى رود(علل، ج۳، ص۳۹۱، شماره۵۷۱۸). براى ديدن ايجاد هماهنگى بين حديث هاى متناقض درباره عمرو، نك: Motzki,. Anfange, P.۲۳۵ بنا به روايتى ديگر، عمرو خود با ابن عباس مى نشست؛ ولى فقط وقتى كه ابن عباس مى رفت، مى نوشت. نك: ابوزرعه، تاريخ، ص۵۱۲ به بعد، شماره۱۳۵۹).

صفحه از 71