اگر ما در پى محدّثى مكى هستيم كه در نيمه دوم سده دوم مطلب هاى مربوط[به كتابت] را روايت كند، بهترين كس، عبدالله بن مؤمّل است كه ابن سعد، تاريخ مرگ او را سال 169 يا 170 دانسته است. ^۱ برخى از روايت هاى حديث نبوى راجع به«تقييد» حديث را او نقل مى كند. ^۲ اسنادها از طريق راويان مكى يا طائفى به عبدالله بن عمرو بر مى گردد. ^۳ كسانى كه اين حديث ها را از ابن مؤمّل نقل مى كنند، مكى نيستند ؛اما درباره خود او نيز گفته اند كه مدنى بوده نه مكّى، و پيش از سال 160 درگذشته است. ^۴
سفيان[بن عيينة] حديثى را نقل مى كند كه در آن، ابو سعيد مى گويد كه چگونه آنان از پيغمبر(ص) اجازه كتابت حديث را خواسته اند، اما از آن اجازه محروم مانده اند. ^۵ اسناد اين حديث با اسناد حديث نبوى بصرى عليه كتابت، يكى است؛ ^۶ جز اينكه در برخى از روايت ها شخصى كه از زيدبن اسلم روايت مى كند، پسر او عبدالرحمان است ^۷ ـ خاطره اى از حديثى نبوى كه ابوهريره نقل كرده است ^۸ ومن مايلم آن را پژواكى از حديث بصرى بدانم.
ابن حنبل در گزارش مهم از تجربه دانشجويى اش در مكه، از وجود نظريه