اصحاب اجماع(2) - صفحه 104

بوده است كه توسط «قسطنطين كبير» [كنستانتين اوّل] در سده هفتم قبل از ميلاد، تجديد بنا شد و پايتخت امپراطورى روم شرقى (دولت بيزانس) قرار گرفت و به همين مناسبت، بعدا نام قسطنطنيه بر آن گذارده شد (منجد الأعلام). بعيد نيست خود يا پدران بزنطى در جنگهاى بين مسلمين و روم شرقى، اسير و به ديار اسلامى منتقل شده باشند، يا به خواسته خويش به بلاد بين النهرين هجرت نموده و در كوفه سكونت اختيار كرده باشند. احتمال اسارت وى از تعبير علامه نسبت به او (مولى السكونى) تقويت مى شود؛ چه به احتمال قوى، معناى مولى در اينجا «آزاد كرده» است كه معلوم مى شود وى نخست غلام سكونى (كه خود از اصحاب حضرت صادق ـ ع ـ وقاضى بصره و مردى موجّه بوده است) بوده. احتمال ديگرى نيز موجود است و آن اين كه مولى به معنى حليف و هم پيمان باشد؛ ولى اين نيز احتمال اسارت يا مهاجرت بزنطى را تأييد مى كند؛ زيرا معمولا افراد غير عرب، خود را به شخصيتها يا قبايل معروف منتسب و هم پيمان مى كردند. ۱
اين رواى جليل القدر، روايات فراوانى در همه ابواب اصول و فروع نقل كرده است و نام شريفش در حدود 788 مورد از سلسله اسناد واقع شده است.
مشايخ ايشان، طبق احصاى علامه ميرزا غلامرضا عرفانيان يزدى، 119 نفرند. ۲ در كتب رجالى، اسامى راويان از او به تفصيل مسطور است، از جمله: محمّد بن حسين بن ابى الخطاب، احمد بن هلال، يحيى بن سعيد اهوازى، احمد بن محمد برقى، محسن بن موسى الخشّاب. ۳
يكى از محققان معاصر مى نويسد:
ابو نصر بزنطى، اصلا از خاندانهاى ايرانى بوده كه پدران او در كوفه زندگى

1.چهل حديث حضرت رضا(ع)، مقدّمه.

2.مشايخ الثقات، حلقه اولى.

3.رجال النجاشى، ص۷۵، ش۱۸۰؛ الفهرست، ص۶۱، ش۶۳

صفحه از 115