عرضه حديث بر امامان (2) - صفحه 123

چهار.

عرضه اى ديگر نيز از حسن بن صدقه گزارش شده است. سند اين گزارش، متقن نيست؛ اما از فرهنگ عرضه حديث حكايت دارد. حسن بن صدقه، مانند بيشتر شيعيان، نمى توانسته احاديث سهوالنبى را بپذيرد. از جمله اين احاديث، حديث مشهور ذوالشمالين است كه مى گويد پيامبر در نماز چهار ركعتى، پس از تشهد ركعت دوم، سلام داد؛ ولى با يادآورى يكى از اصحاب برخاست و پس از نماز، سجده سهو به جا آورد. حسن بن صدقه به حضور امام مى آيد و حديث را عرضه مى كند.
گزارش او چنين است:

۰.قلت لأبى الحسن الأول:أسلّم رسول اللّه فى الركعتين الأولتين؟ فقال: نعم. قلت: حاله حاله؟ قال: انّما أراد اللّه عزّ وجلّ أن يفقّههم؛ ۱

۰.به امام كاظم عرض كردم:آيا حضرت رسول در دو ركعت نخست سلام داد؟ حضرت فرمود: بلى. گفتم: با اين شأن و موقعيت؟! گفت: خدا مى خواست از اين طريق به مردم فقه بياموزد.

در روايت ديگرى، تمام واقعه گزارش شده؛ ولى سبب آن را رحمت خداوند دانسته است، تا مسلمانان اين گونه اشتباهات را بريكديگر عيب نگيرند و راه جبران معلوم شود. ۲

پنج.

۰.حسن بن جهم كه از خاندان زراره و يار دو امام بزرگ، حضرت كاظم و امام رضا(ع)، مى باشد (و بر هر يك، حديثها را عرضه كرده است) مى گويد:دخلت على أبى الحسن وقد اختضب بالسواد، فقلت: أراك قد اختضبت بالسواد! فقال: انّ فى الخضاب أجرا والخضاب التهيئة ممّا يزيد اللّه ـ عزّ وجلّ ـ فى عفّة النساء، و لقد ترك النساء العفّة بترك أزواجهنّ لهنّ التهيئة.
قلت: بلغنا أنّ الحنّاء يزيد فى الشيب. قال: أىّ شىء يزيد فى الشيب؟ الشيب

1.همان، ج۳، ص۳۵۶، ح۳ و تهذيب الأحكام، ج۲، ص۳۴۵، ح۱۴۳۲

2.همان، ج۳، ص۳۵۷، ح۶

صفحه از 169