سروده هاى امام است، مانند رجزها و سروده هايى كه در منابع معتبر به تواتر و تكرار از حضرت دانسته مى شود؛ [2]گونه اى كه از شاعران ديگر است و حضرت در ضمن سخن، بدانها تمثّل جسته است؛[3] گونه اى كه در آن، لفظ از ديگران و معنا از امام(ع) است؛ بدين معنا كه سرايندگان، سخنان نغز امام را به رشته نظم كشيده اند (كه در اين صورت برابرى و هم عيارى نظم شاعران را با كلام امام، چشم نمى توان داشت)؛[4] گونه اى كه شرح منظوم واقعه يا گزارشى است كه در احوال حضرت آورده اند؛[5] گونه اى كه دوستداران امام به زبان حالى از حالات او سروده اند؛[6] رجزى كه از هماوردان امام در جنگهاست كه امام رجزى در پاسخشان سروده، و رجز حريف و پاسخ امام، هر دو در ديوان آمده است. ۱
اينك به نظر مى رسد بر محققان و حديث پژوهان است كه:
الف. نسخه هاى كهن ديوانهاى فنجگردى و كيدرى را كه بدان اشارت رفت، تصحيح و احيا كنند.
ب. مصادر و مدارك تمامى اشعار، استخراج و تدوين شود؛ كارى كه استاد محمودى نيز بدان همت ورزيده اند.
ج. رواياتى كه مضامين آن ها در قالب اين اشعار آمده، گردآورى شوند.
پس از آن، داورى و تحليلى سنجيده نسبت به اشعار منسوب ارائه گردد.
1.ديوان امام على(ع)، تصحيح و ترجمه دكتر ابوالقاسم امامى، ص۸ـ۹