مترجم: … همچنين، اگر كسى در آب قرار دارد و در حال غرق شدن است….
توضيح: قيد غرق شدن، زائد و غلط است.
۰.۵۸ـ (حديث۴۵۱) قال رسول الله(ص):…ولا تعرّب بعدالهجرة… ولو أنّ مكاتبا ادّى مكاتبته ثم بقى عليه أوقية فعجز، ردّ في الرقّ.
مترجم: …و پس از هجرت در راه خدا، بازگشت از اسلام به تعرّب و بى دينى مجاز نيست… اگر برده مكاتبى اداى حق مكاتبه خود را نمايد، ولى مقدارى از آن باقى بماند، همچنان در بردگى مولاى خود باقى خواهد ماند تا همه بدهى خود را پرداخت كند.
توضيح: مترجم محترم، جملـه نخسـت را نارسا، بلكـه به غلط ترجمه كرده اند و در جمله بعد نيز قيدى اضافه كرده اند كه اشتباه است و كاملا معنا و مقصود روايت را عوض مى كند. مراد حضرت(ص) چنان كه در روايات متعددى نيز آمده است، ۱ اين است كه چون اين مكاتبه، مكاتبه مشروط است، اگر در مدّت قرار داد، حتى مقدار كمى از مال مكاتبه باقى بماند، او به بردگى بر مى گردد و اموال پرداخت شده نيز از آن مولاى او خواهد بود و قرار داد مكاتبه پايان يافته است.
۰.۵۹ـ (حديث۴۵۲) عن على(ع) قال:من أسرّ الطلاق و أسرّ الاستثناء فلا بأس، و ان أعلن الطلاق و أسرّ الاستثناء في نفسه، أخذناه بعلانيته و ألقينا السرّ.
۰.مفاد حديث شريف، اين است كه اگر كسى پيش خودش و پنهانى، صيغه طلاق را بر زبان آورد و آن را منوط به مشيت الهى كند، يعنى به دنبال آن بگويد «ان شاء الله»، طلاقى واقع نشده و اشكالى نيست؛ ولى اگر طلاق را آشكارا اجرا كند و«ان شاء الله» را آهسته پيش خودش بگويد، ما كار آشكار او را مى گيريم و ترتيب اثر مى دهيم و كار پنهانى او را رها مى سازيم.
مترجم: كسى كه مخفيانه طلاق دهد و مخفيانه هم براى آن استثنايى مطرح كند، ايرادى ندارد؛ اما اگر طلاق را علنى صورت دهد و پيش خود و مخفيانه استثنايى در نظر بگيرد، ما طلاق علنى را مى پذيريم و آنچه را در پنهانى گذشته رها مى كنيم. ۲
1.ر.ك: وسائل الشيعة، ج۱۶ (كتاب المكاتبة، باب۴ و ۱۰)، ص۸۵ و ۹۴
2.جواهرالكلام، ج۳۲، ص۸۰ ـ ۸۱