نظري بر جلد پانزدهم«فهرست نسخ خطي آستان قدس رضوي» - صفحه 326

از او ياد كرده اند. غزليات مزبور، از اين خانقاهى هم نيست؛ زيرا در سرآغاز ورق /291 b / نسخه مورد بحث، به خط كاتب، عبارتى آمده كه متأسفانه بر اثر آب ديدگى پاك شده است و يا به عمد آن را پاك كرده اند. پاره اى از كلمات اين عبارت كه گوينده غزلهاى مذكور را مى شناساند، به اين صورت خوانده مى شود: «من نتائج أنفاس الامام المحقق… قطب الأوتاد، حجة الحق على…» و اين حجة الحق على، ارتباطى با ژنده پيل و اخلاف و اسلافش ندارد و نام و نشان او معلوم نيست. ۱
فهرست نگار محترم با دقتى كه در نسخه شناسى به كار برده، اين مسئله را به خوبى حل كرده است و در استدراك پايانى فهرست چنين مرقوم نموده:
در پنج غزل ذيل نسخه، به ضبط صدر صفحه اول اوراق ضميمه: «من نتائج أنفاس الامام المحقق… الأقطاب [كذا] وقطب الأوتاد حجة الحق على الخلق… و الأنام… الجامى ـ قدس اللّه روحه العزيز ـ» و متخلص به احمد مى باشد.
با دقتى كه فهرست نگار به عمل آورده، شكى باقى نمى ماند كه غزليات مزبور، متعلق به همان احمد جام ژنده پيل باشد و شخصى به نام حجة الحق على وجود خارجى نداشته باشد.
5ـ تبصرة الأعياد سليمانى و مقاليد الفلاح، فضلعلى بيك توشمال باشى (ص134 و394فهرست):
اين دو اثر، تأليف فضلعلى بيك بن شاهوردى توشمال باشى، يكى از دانشمندان نيمه دوم قرن يازدهم و نيمه اول قرن دوازدهم است. او يكى از كسانى است كه مانند ملامحمد باقر مجلسى، اقدام به جمع آورى احاديث و روايات شيعه نموده كه متأسفانه تاكنون توجه به آثار وى كمتر بوده است؛ گويا اهتمام او به جمع آورى دعاها بيشتر از علامه مجلسى بوده است. نگارنده در معرفى اثر اصلى وى به نام «الأوفى» به شرح حال و آثار وى پرداخته ۲

1.روح الأرواح فى شرح أسماء الملك الفتاح، تهران، شركت انتشارات علمى و فرهنگى، ص۱۰۹(مقدمه).

2.مجله علوم حديث، ش۶ (زمستان ۱۳۷۶ش)، ص۲۸۲ـ ۲۸۸ با عنوان «دايرة المعارف حديثى الأوفى».

صفحه از 327