اصفهانى قابل تطبيق نيست،
8. محمد بن عمر بن المفضل بن غالب، گاهى در اسانيد با نام محمد بن عمر بن غالب و يا با لقب الحافظ ذكر مى گردد به شمار مى آيد، و از حفّاظ حديث عامّه است. ۱
بى ترديد هيچ يك از نفرات چهارم به بعد نمى توانند بر محمد بن غالب اصفهانى تطبيق گردند؛ زيرا چنان كه اشاره شد، يا از نظر نام يا طبقه قابل تطبيق بر شخصيّت مورد بحث نيستند، و يا از رجال عامّه هستند و معقول نيست كه از وكلاء يا ابواب امامان(ع) قرار گيرند، حال آنكه در اسناد زيارت ناحيه آمده است: «قال: خرج من الناحية سنة اثنتين وخمسين ومائتين على يد الشيخ محمد بن غالب الاصفهاني»، ۲ و اين عبارت به روشنى حاكى از وجود چنين منصب و موقعيّتى براى وى است.
از بيان هاى پيش، دليل يكى نبودن «الشيخ محمد بن غالب الاصفهاني» ـ كه در اسناد زيارت آمده ـ با محمد بن عبد اللّه بن غالب الانصاري نيز روشن مى گردد، و نمى توان گفت محمد بن غالب همان محمد بن عبد اللّه بن غالب است كه او را به جدّش نسبت داده اند، ۳ زيرا اوّلاً محمد بن عبد اللّه بن غالب از رجال برجسته واقفيه است. ثانياً اصل در تفاوت عنوان، تفاوت معنون است. وقتى نامها متفاوت باشد، اصل اين است كه صاحبان اين نامها نيز متفاوت باشند نيز، دليلى هم در دست نيست كه حاكى از اتّحادشان باشد تا اصل مزبور را دفع نمايد.
تعدّد محمد بن غالب با أبو عبد اللّه الانصاري
حال ببينيم آيا محمّد بن غالب ـ كه نامش به صورت مطلق مى آيد ـ با أبوعبداللّه محمد بن عبد اللّه بن غالب الانصاري يكى است يا آنكه فرق دارند؟
اين دو، اگر چه معاصر هم هستند ۴ و در يك طبقه روايى جاى مى گيرند، ليكن
1.ر. ك: تاريخ بغداد، ج۲، ص۴ و۹۷ و۲۷۳ و۴۴۲ و ج۳، ص۲۴۱ و ج۴، ص۴۲ و۲۲۴ و ج۵، ص ۳۸۸ و ج۶، ص۷۶ و۱۰۸ و۱۴۸ و۳۵۵ و ج۷، ص۱۶ و۶۱ و ج ۸، ص۳۳ و موارد ديگر آن و ديگر كتب روايات و اخبار اهل سنّت.
2.مستدرك الوسائل، ج ۱۰، ص ۴۰۸.
3.بلكه گاهى هم با نام محمد بن غالب ذكر مى گردد، ر. ك: جامع الرواة، ج۲، ص۱۷۱.
4.روايت آن دو از هم كه به زودى در ذكر مشايخ آنها ملاحظه خواهيد فرمود گواه معاصرت آنهاست.
