اعتبار سندي زيارت هاي ناحيه مقدسه - صفحه 53

همچنان كه وثاقت مؤلّف و جلالت وى مورد تأكيد علماى رجال و حديث است.
مصنّف خود در مقدّمه كتابش عبارتى دارد كه به روشنى هم روات زيارات و احاديث كتاب را، به طور عامّ، توثيق مى نمايد و هم روايات آن را معتبر مى شمارد. به گزيده عبارتش عنايت فرماييد:
إنّي قد جمعت في كتابي هذا من فنون الزيارات للمشاهد و ما ورد... ممّا اتّصلَتْ به ثقاتُ الرواة إلى السادات. ۱
لازم به توجّه است كه عبارت «ممّا اتّصلَتْ به ثقاتُ الرواة إلى السادات»، ديگر جاى اين احتمال را باقى نمى گذارد كه ممكن است مراد وى مشايخ بى واسطه او باشند، بدان گونه كه در باره كامل الزيارات گفته مى شود. مراد از السادات نيز معصومان(ع) هستند نه مشايخ با واسطه. وگرنه، وجهى براى ذكر آنان و تعدّد تعبير از علماى غير معصوم با عبارت «ثقاتُ الرواة إلى السادات» متصوّر نبود.
همچنين اين احتمال ـ كه مراد از «ثقاتُ الرواة» مشايخ حديثى بى واسطه ابن المشهدى، و مراد از «السادات» نيز امامان معصوم(ع) باشد، ليكن مقصود ابن المشهدى از عبارت فوق نقل ثقات و مشايخ او با واسطه از امامان(ع) باشد، كه اعمّ از وساطت ثقات يا غير ثقات است ـ احتمال ضعيف و خلاف ظاهرى است، خصوصاً با وجود كلمه «اتّصلَتْ به» كه بيانگر اتّصال روايات مزبور از ناحيه ثقات به معصومان(ع) است.
از اين رو، كتاب مزبور جزو معدود كتاب هايى است كه ذكر راوى در اسانيد اين كتاب، او را مشمول اين توثيق عامّ مى نمايد، و روايات مذكور در آن نيز در حكم صحيح شمرده مى شود، هر چند به صورت مرسل آمده باشد.
ديگر سخن اين كه از راه هاى تشخيص صحّت اصل انتساب يك نوشتار يا گفتار به كسى اين است كه دقّت در اسلوب سخن و صناعات به كار رفته در متن مزبور گردد و با ساير آثارى كه انتسابش به وى ثابت است، سنجيده شود، زيارت ناحيه، از نظر آهنگ سخن و اسلوب هاى

1.ر. ك: خاتمة المستدرك، ج۱، ص۳۵۸ ـ ۳۶۴؛ الفائدة الثانية، كتاب ۵۳. محدث نورى طىّ بحثى به احراز اعتبار كتاب مزبور و تشييد اين مبناى رجالى مى پردازد، ليكن برخى پس از وى مناقشاتى در زمينه تحقيق او مطرح مى نمودند كه محقّق گرانقدر آقاى شيخ مسلم داورى در تحقيق مفصّل تر خود به پاسخ گويى و دفع اين قبيل اشكالات و تحقيق و تبيين مبانى اين قاعده رجالى مى پردازد. ـ ر. ك: اصول علم الرجال بين النظرية و التطبيق، ص ۲۰۱ ـ ۲۱۶.

صفحه از 65