اعتبار سندي زيارت هاي ناحيه مقدسه - صفحه 56

پاسخ. اين ادّعا ناتمام و ناپذيرفتنى است؛ زيرا در بحث از مفهوم ناحيه مقدَّسه روشن شد كه اين تعبير كنايى در فرهنگ شيعه جز بر امام زمان(ع) و احياناً بيت امام هادى(ع) يا امام عسكرى(ع) اطلاق نمى گرديد، با اين توجّه:
اوّلاً، چه تفاوتى دارد كه معلوم نباشد، كدام يك از سه امام معصوم(ع) اين زيارت را براى شيعيانش تعليم فرموده است.
ثانياً، عبارت: «ومما خرج من الناحية ـ عليه السلام ـ إلى أحد الأبواب» در روايت المزار الكبير به ملاحظه انصراف حاصل از غلبه استعمالى، ظهور در امام زمان(ع) دارد؛ چنان كه در بحث يادشده تبيين گشت. مگر آنكه قرينه اى ۱ دلالت نمايد كه مقصود امام هادى يا امام عسكرى(ع) باشد. و پر واضح است كه ظهور لفظى حجّت است.
ثالثاً، استعمال تعبير كنايى «الأبواب» نيز در فرهنگ شيعى به نوّاب چهارگانه امام عصر(ع) در دوره غيبت صغرا باز مى گردد؛ بلكه اساساً استعمال آن در باره وكلاى ديگر امامان(ع) بى سابقه است.
نادرستى ايراد ديگر، با اين بيان، نادرستى اعتراض ديگر نيز روشن مى شود كه در تعقيب همين اشكال مى گويد: «بديهى است مطالب منقول از ناحيه گاهى از خود امام بوده است و گاهى از افراد مربوط به دستگاه امام بنا بر اين، اگر گفته شود فلان مطلب از ناحيه است، مفهومش اين نيست كه صد درصد از خود امام صادر شده است؛ زيرا اگر مطلبى را يكى از افراد مربوط به دستگاه امام نيز انشاء كرده باشد، صحيح است كه گفته شود كه از ناحيه صادر شده است و از اينجا نتيجه مى گيريم كه وقتى مؤلف المزار الكبير مى گويد اين زيارت از ناحيه بيرون آمده است، مفهومش اين نيست كه حتماً از خود امام صادر شده است...».
پاسخ اين ايراد از پاسخ به ايراد قبل روشن مى شود؛ زيرا علاوه بر آنكه «اصل عدم زيادت» دلالت بر اضافه نشدن جمله «عليه السلام» از ناحيه روات بعدى دارد و وجود اين جمله دليلى ديگر بر اين است كه مراد از ناحيه(ع) امام معصوم(ع) است، قراينى كه پيش تر گذشت موجب ظهور روايت مورد بحث در صدور آن از امام عصر(ع) مى گردد و چنين ظهورى قابل انكار نيست و با وجود چنين ظهورى، مناقشه در دلالت اين روايت و

1.مانند آنچه در باره زيارت شهدا، يعنى زيارت اوّل ناحيه گذشت كه ذكر سال ۲۵۲ق، و نيز بيرون آمدن زيارت مزبور به دست محمّد بن غالب اصفهانى ـ كه از نوّاب چهارگانه امام عصر(ع) نيست ـ قرينه اند بر اينكه مراد از ناحيه امام عسكرى(ع) است.

صفحه از 65